روز یک شنبه 12 آذر ماه سال 1396 جناب آقای دکتر علی اردشیر لاریجانی، رئیس محترم مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران به مسکو تشریف آوردند. وی به عنوان مهمان ویژه در کنفرانس بین المللی موسوم به «مبارزه با مواد مخدر» که در ساختمان دومای مسکو (مجلس سفلای فدراسیون روسیه) با شرکت روسای پارلمان های بیش از 40 کشور جهان و نمایندگان سازمان ملل متحد برگزار شد، حضور قدرتمندی داشتند و در تریبون دومای روسیه گزارشات و سخنان عمیق و فصیح را ارائه نمودند.
دکتر علی لاریجانی در پایان برنامه حضور خویش در مسکو در مصاحبه اختصاصی با مارینا الشعلان، خبرنگار بخش فارسی آژانس خبری «اسپونتیک» به بحث در مورد راهکارهای مبارزه با قاچاق مواد مخدر، نقش ایران و روسیه در این فرایند و چشم اندازهای گسترش همکاری های دو کشور پرداختند.
متن و فایل صوتی کامل این گفت و گو را به شما مخاطبان ارجمند تقدیم می نماییم.
از طرف بخش فارسی آژانس خبری «اسپوتنیک» که جز خبرگزاری دولتی «روسیه امروز» می باشد، به شما سلام عرض می كنم. به مسكو خيلی خوش آمديد!
اولین سوال ما مربوط به موضوع کنفرانس بین المللی است که حضرتعالی با هدف شرکت در آن به مسکو تشریف آوردند. موضوع کنفرانس بین المللی «مبارزه با مواد مخدر» است. شما همکاری ایران و روسیه با سایر کشورها را در این زمینه چگونه ارزیابی می کنید؟
بسم الله الرحمن الرحیم،
تا آن جایی که من اطلاع دارم، روسیه در مبارزه با مواد مخدر تلاش زیادی می کند و با ما هم همکاری دارد. چندی پیش افسران اطلاعاتی روسیه به ایران تشریف آوردند و افسران ایرانی هم در روسیه حضور دارند. ما برای ضربه زدن به قاجاق مواد مخدر رفت و آمد اطلاعاتی با هم داریم. آن چه که مربوط به اجلاس در دوما می باشد، باید گفت که به نظرم اجلاس خوبیست و موضوع همایش هم مهمی بوده است. من از دومای روسیه برای برگزاری این اجلاس تشکر می کنم.
خوب، از نمایندگان سازمان ملل برای این اطلاع رسانی که می شود بررسی کرد، باید تشکر کنیم. ولی سوال در این است که آیا سازمان ملل یک موسسه مطالعاتی است که فقط مطالعه می کند و اطلاع می دهد یا این که یک مرجع بین المللی است که بنایی دارد که با مواد مخدر یک مبارزه واقعی می کند؟!
بنابه اطلاعات و گزارشات این سازمان، وضعیت مبارزه با مواد مخدر بدتر می شود. حالا چرا؟ منشای اصلی در همان جایی است که ناتو حضور دارد. از سال 2001 تا اکنون یعنی 16 سال ناتو در افغانستان حضور و بر فرودگاه های این کشور تسلط دارد. جالب است که ناتو با هدف مبارزه با تروریسم و مواد مخدر وارد خاک افغانستان شده است. اما ما نتیجه فعالیت این سازمان در هیچ کدام از این دو محور را نمی بینیم.
معلوم است که بازار اروپا مقصد قاچاق مواد مخدر است. پس چرا ما و روسیه و کشورهای منطقه برای این مبارزه باید هزینه کنیم؟ کاش می شد که آمریکایی ها یک دهم (10/1) آن حساسیتی که امروز راجع به دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری در سال 2016 دارند و مرتب آن را بحث و کاوش می کنند، نسبت به این موضوع داشته باشند و آن لابراتوارهایی که در افغانستان هروئین را تولید می کند، مورد هدف قرار بدهند و بمبران کنند.
همه می دانند که قاچاقچیان مواد مخدر را با الاغ که نمی برند. آنها ستون دارند و با کامیون می برند. این حرکت شان دیده می شود. پس چرا آمریکایی ها آنها را مورد هدف قرار نمی گیرند و نمی زنند؟!
این دقیقا مشکلی است که با داعش وجود داشت. داعش مواد نفتی را از دیرالزور در سوریه ستون می گذاشت و می برد تا از این مواد را پول بگیرد. آمریکایی ها این کار را دیدند و نمی زدند و بمباران نمی کردند. پس مشکل اصلی پیشبرد مبارزه مواد مخدر در اینجاست.
پس در اینجا سازمان ملل متحد وظیفه دارد که علاوه بر بررسی های اطلاعاتی که می کند و گزارشی که می دهد، سایر کشورها را به این امر یعنی مبارزه جدی با مواد مخدر اجبار نماید. مگر آقای ترامپ در سخن رانی های انتخاباتی خود نمی گفت که دولت قبلی آمریکا داعش را به وجود آورده بود؟ ما با این اسناد دروغ و راستی که سی آی ای برای القاعده منتشر کرد کاری نداریم ولی کاش می شد که یک تعدادی از این اسنادی که آمریکایی ها داعش را به وجود آوردند و با طالبان کار می کنند و حتی مذاکرات مخفیانه را با القاعده داشتند، رو بکنند تا معلوم شود که آمریکایی ها در حقیقت چه کارهایی می کنند. حالا آقای ترامپ مرتب می خواهد تمام دستاورد های آقای اوباما را خراب کند. بس باید اطلاعاتش را بدهد.
با توجه به این وضعیت سختی که در افغانستان وجود دارد، به نظر شما برای روسیه و ایران راه حل مسئله مواد مخدر در چیست؟
من فکر می کنم که ایران و روسیه و سایر کشورها در زمینه مبارزه با مواد مخدر باید انسجام شان را بیشتر کنند. ما باید ارتباطات اطلاعاتی را در این زمینه افزایش بدهیم که با این وسیله بتوانیم به قاچاقچیان بزرگ لطمه بزنیم. این یک گامی است. به نظرم این حلقه های مفقود باید کامل شود چون که برخی از مواد مخدر از طریق تاجیکیستان و کشورهای آسیای میانه و برخی از آنان از طریق ایران به سمت اروپا می آیند و هم از طریق دریا و هم از طریق هوایی. پس در این زمینه نیاز به اشراف اطلاعاتی داریم.
نکته دوم این است که حتما از سازمان ملل باید خواست که سهم کشورها در مبارزه با مواد مخدر را به صورت عادلانه مشخص نماید. اروپا حتی اگر از این منطقه فاصله دارد، نباید بگوید که گرفتار مسایل این منطقه نشود و پول و تجهیزات را برای مبارزه ندهد. اگر ناتو در افغانستان مسئولیتش را انجام بدهد و بمباران و سختگیری بکند و تجهیزات لازم را در اختیار بگذارد تا مرز دیده شود، در این صورت مبارزه خیلی جدی تر خواهد شد.
علاوه بر این، به نظرم با دولت افغانستان باید در مورد کشت جایگزین صحبت جدی صورت بگیرد. درست است که تروریست ها از منافع مواد مخدر استفاده می کنند. ولی ما یعنی ایران، روسیه و پاکستان باید کمک کنیم که دولت افغانستان کشت جایگزینی داشته باشد و کشاورزان از نظر درآمدی لطمه نخورند. این یک نکته دیگر برای حل مسئله است.
لذا باید فشار آورد که کشورهای دیگر هم سهم خودشان را داشته باشند، تجهیزات را وارد کنند. لازم است که با لابراتوارها و قاجاقچیان برخورد جدی صورت بگیرد و هم کشت جایگزین را داشته باشیم. همین طوری که آقای لاوروف، ویزر امور خارجه روسیه در اجلاس فرمود، انجام مجموعه از این اقدامات، کار فوری نیست. این کار باید در یک زمان طولاتی تر شکل بگیرد. البته، نکاتی دیگری مثل مسئله درمان که در اجلاس دوما مطرح شده بود، نیز باید به طور جدی پیگیری گردد.
همین طور ی که ما مطلع هستیم، بحث و گفت و گو در مورد یکی از اهدف دیگر سفر حضرتعالی به مسکو بوده است. به نطر شما روسیه آماده به چه حجمی از سرمایه گذاری در اقتصاد ایران است و در چه زمینه هایی؟
از طرف ما پروژه های جدیدی در زمینه ساخت دو نیروگاه اتمی در ایران به دوستان روس معرفی شد و آنها در این پروژه به نتیجه نهایی می رسند تا کار شروع شود. در مجموعه این کارها الآن در حال مذاکره است.
جناب آقای دکتر لاریجانی، شما در سخنان تان به مسئله داعش اشاره فرمودید. طبیعی ست که این موضوع بسیار مهم است. همین طوری که می دانیم کشور روسیه و جمهوری اسلامی ایران در زمینه مبارزه با تروریسم به خصوص با داعش در سوریه همکاری بسیار خوب را داشتند. آیا این تجربه موفق آمیز تعامل ایران و روسیه در سوریه می تواند به حل و فصل بحرانهای سایر مناطق مانند عراق و یا لیبی کمک کند؟ آیا ممکن است از این تجربه برای حل مناقشاتی که در منطقه جریان دارد، استفاده کرد؟
حتما می شود استفاده کرد و بستگی دارد که روسیه نقس آفرینی خود را در حل و فصل مسایل منطقه توسعه بدهد. الآن در صحنه بین المللی روشن است که آمریکایی ها در زمنیه ایجاد امنیت نقش بسزایی ندارند بلکه بیشتر فقط نقش مخربی دارند. آنها داعش را به وجود می آورند، مشکلات را ایجاد می کنند و به گروه های تروریستی دیگر هم کمک می رسانند.
اما در اینجا روسیه فعالیت شان را شروع کرد. روسیه در واقع کشوری که قدرت جهانی بوده و هم مسئولیت پذیر است. نقشی که ما با روسیه در سوریه داشتیم، به نظرم خیلی مثبت بود. داعش ضربه خورد. در عراق به درخواست دولت مرکزی کمک کردیم تا
اما در سوریه وضعیت این طور نیست. هنوز بخش های از این کشور در دست داعش است و فعالیت گروهک های تروریستی مثل جبهه النصره جریان دارد. حجم آنها کم نیست. از آن طرف آمریکایی ها آمدند و بخشهایی از کشور سوریه گرفتند و در آنجا پایگاه زدند. بنابراین هنوز این ماجرای ادامه دارد. تروریستها هنوز جنس مهاجرپذیر هستند و می توانند به جاهای دیگر بروند و مشکلات را ایجاد کنند. لذا همکاری ها در سوریه باید ادامه پیدا بکند.
یمن هم کشوری است که خیلی در آنجا مشکلات وجود دارد. می دانید که سه استان یمن در دست القاعده است و گروه های تروریستی به آن جا رفتند. کشور لیبی همچنان مشکلات دارد. بنابراین روسها اگر بخواهند جایگاه خودشان را در منطقه پیدا بکنند، ما حتما با آنها برای حل و فصل بحرانهای در بخشهایی که الآن درگیر هستند، همکاری خواهیم کرد.
در ماه های اخیر بحث های شدیدی در خصوص برجام و احتمال خروج آمریکا از برجام جریان داشته است. ایران به نوبه خود اعلام کرد که در صورت خروج آمریکا از برجام سناریوی خود را اجرا خواهد کرد. آیا به نظر شما خطر واقعی برای لغو برجام وجود دارد یا خیر؟
برجام یک توافق بین المللی بوده است و فقط به آمریکا مربوط نمی شود. کشورهای مهم از اروپا در امضای این توافق نامه نقش داشتند، از جمله روسیه و چین. ما پس از سالهای مذاکره به این نتیجه ای رسیدیم که آمریکایی ها یک فیگوری را گرفتند که آنها می توانند برجام را لغو کنند. ولی انجام این کار ساده نیست. ضمن این که ما نظر اتحادیه اروپا، روسیه و چین در این زمینه را شنیدیم، باید گفت که این مسیر ساده نیست. حالا من وجهه سختی را خدمت تان عرض می کنم. فرض کنیم که آمریکایی ها عقل نداشته باشند و این کار را بکنند. در این صورت سوال به وجود می آید که آیا اصلا لغو برجام به نفع آنهاست؟
به نظرم آمریکا در این صورت کل پرستیژ خود را از بین خواهد برد و هیچ توافقی به آنها اطمینان نخواهد کرد.
ما به توافق هسته ای پایبند هستیم. مدامی است که کشورها به تعهدات شان عمل کنند. لذا فکر می کنم که سناریوهای مختلف پیش روی ما وجود دارد. ایران با دقت این مسئله را بررسی می کند.
حالا در صورتی که آمریکا از برجام خارج شود، ایران چه خواهد کرد؟ به نظر شما چه سناریویی در این صورت ممکن است؟
در ایران در مورد سناریوهای مختلفی صحبت و مشورت شد و در مورد راه کارهای مان فکر کردیم. من نمی خواهم در مورد آن الآن قضاوت علنی بکنم ولی باید فقط تاکید نمایم که در مورد همه چیز فکر کرده ایم.
در ماه ژوئیه مجلس ایران با اکثریت آراء قانون مقابله با «تروریسم آمریکایی» در خاورمیانه را به تصویب رساند. ایران چه اقدامات مشخصی در رابطه با آمریکا به انجام رسانده و یا به انجام خواهد رساند؟
ما در آن قانون اقداماتی که باید انجام بشود، لیست کردیم. قانون را اگر ملاحظه کنید، لیست اقدامات مقابله با آمریکا را خواهید دید. مثلا اگر آمریکایی ها بخواهند بعضی از خوزه های اقتصاد ما را تحریم کنند، ما هم تحریمات را وضع خواهیم کرد. اگر دادگاه های آنها پرونده علیه ایران را باز کنند، ایران هم حکم را صادر خواهد کرد. علاوه بر این، ما در زمینه گسترش تولید موشک منابع را در نظر گرفتیم. می دانید که موشک، جنبه دفاعی برای کشور ما دارد. ما آن را توسعه خواهیم داد. همچنین در زمینه فعالیتهای امنیت بخش در منطقه به نیروی «قدس» مساعدت مالی کردیم که فعالیت خود را برای ایجاد امنیت پایدار در منطقه انجام بدهد. ما هم برای فعالیت اتمی کشور مان منابع را در نظر گرفتیم. تمام این اقدامات را در لیست درج نمودیم.
جناب آقای دکتر لاریجانی، روسیه و ایران به عنوان شرکای استراتژیک شناخته می شوند و رهبران سیاسی کشورهای مان به بر این نکته تاکید فرمودند. حالا دیدگاه شما در این زمینه چگونه است؟
الآن همکاری های اقتصادی ما رو به رشد است. از سال گذشته تا به حال این نوع همکاری توسعه خیلی بهتری پیدا کرد. هم در دیدار با رئیس دومای روسیه مذاکره خوبی را داشتیم. تعداد زیادی از بخش های اقتصادی در ایران وجود دارد که روسیه می تواند در آن سرمایه گذاری خوبی را داشته باشد. بنابراین من هم به این نگاه خوش بین هستم و هم خدمت تان عرض می کنم که ما در ایران داریم تلاش می کنیم که گسترش همکاری های دو کشور در بخش های مختلف ظهور پررنگی پیدا بکند.
آیا شما خبرگزاری «اسپوتنیک فارسی» را دنبال می کنید؟
من آن قدر پیگیر نیستم ولی دفتر مطبوعاتی ام بعضی از خبرهای شما را بهم می رساند. من فرصتی که همه خبر های شما را ببینم، در واقع ندارم. خبرهای مهمی را برای من در می آورند و گاهی این خبرهای مهم از خبرگزاری تان به دستم می رسد.
جناب آقای دکتر لاریجانی، اگر پیام خاصی را برای مخاطبین و شناوندگان ارجمند مان دارید، بفرمایید.
من برای همه شما آرزوی توفیق می کنم. ان شاء الله تلاش های شما باعث تقویت روابط ایران و روسیه باشد.
خیلی ممنون و از اين كه وقت برای گفت و گو در اختیار مان گذاشتید از شما سپاسگذاریم.
