گزارش و تحلیل

ایران - "دروازه ترانزیت" ترکیه به قطر

© AP Photo / Pool/Brendan Smialowskiایران - "دروازه ترانزیت" ترکیه به قطر
ایران - دروازه ترانزیت ترکیه به قطر - اسپوتنیک ایران
اشتراک
عربستان به عنوان "ژاندارم منطقه" راه اقتصادی قطر را بسته است. هم اکنون با افتتاح خط ترانزیت ایران جهت ارسال کالا از ترکیه به قطر، راه نجات یافت شده است.

به گزارش اسپوتنیک، جابر الحرمی از شخصیت های رسانه ای دنیای عرب و به عنوان مدیر مسئول سابق روزنامه «الشرق»، با انتشار عکسی در توئیتر، خبر از افتتاح خطوط حمل و نقل دریایی با ایران و ترکیه داد. انتظار می رود که این خط 80٪ از هزینه حمل و نقل کالا به قطر را کاهش دهد. این خط ترانزیتی جدید، قرار است در آینده محموله های کالا را بین قطر به مقصد های مختلف در ترکیه، کویت، عمان، هند و پاکستان جا به جا کند.

جناب آقای احمد خادم المله استاد دانشکده خبر و مدیریت اقتصاد صنعتی در تهران، معاون سابق وزیر صنایع و کارشناس اقتصادی، مدیر مسئول روزنامه اقتصاد برتر در خصوص بحران قطر و کمکهای ایران و ترکیه جهت ارسال کالا از طریق ترانزیت زمینی از ایران به دوحه، با خبرگزاری اسپوتنیک به گفتگو نشسته است. 

_افتتاح خط ترانزیت ایران جهت ارسال کالا از ترکیه به قطر، چه اهداف و نتایجی را به همراه دارد؟

متاسفانه سیاست های عربستان سعودی در منطقه موجب شده است که اتحاد کشورهای اسلامی کاملا بهم بریزد، پشت این داستان (محاصره قطر از سوی کشورهای عربی)، ماجرایی فراتر از برخورد عربستان با قطر است. در واقع این داستان زمانی اتفاق افتاد که دونالد ترامپ به منطقه و به عربستان سعودی سفر نمود، در این سفر ترامپ اجلاسی را با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس داشت. می توان گفت که با این سفر — عربستان به عنوان "ژاندار منطقه" اعلام کرد که از طریق این ژاندار بتواند منافع خود را در منطقه پیش ببرد و بیشتر اهداف و مسائل اقتصادی آمریکا را در منطقه دنبال کند. در این سفر از سوی دیگر ترامپ یک قراداد بزرگ فروش تسلیحات نظامی را با عربستان بست، در واقع ترامپ با یک تیر چند نشان زد، هدف اول آمریکا این بود که کارخانجات صنعتی سلاح سازی خود را که رو به ورشکستگی بود را نجات دادند، با قراردادی که آمریکا با عربستان بست در واقع یک امتیازی را از عربستان گرفتند تا سعودی ها از آمریکا سلاح بخرد، ترامپ با این روش کارخانجات اسلحه سازی آمریکا را احیا کرد. هدف دیگر رئیس جمهور امریکا در این سفر این بود که آمریکا به دیگر کشورهای عربی منطقه دستور داد که شما باید از حرفها و فرامین عربستان تبعیت نمایید. این ماجرا باعث به هم ریختن و به وجود آمدن بحران در منطقه شد، قطر نمی توانست این سلطه عربستان را در نظر بگیرد، از همانجا شروع به مخالفت کرد و حاضر به تمکین از حرفهای غیر اصولی و غیرمنطقی عربستان نشد.

سپس 4 کشور عربی قطر را تحت فشار و محاصره قرار دادند، این قضیه از چند جنبه رخ داد، از طریق "تبلیغاتی": رسانه های کشورهای عربی شروع به تبلیغ علیه امیر قطر نمودند و تحریم هایی را علیه قطر اعلام کردند، و شرایطی را گذاشتند که اگر آنها بخواهند این تحریم ها را از قطر بردارند، در وهله اول می بایست "قیمومیت" عربستان بر منطقه توسط قطر مورد پذیرش قرار بگیرد.   

در این جا باید به این نکته توجه داشت که دوران "قیمومیت و ژاندارمری" یک کشور در یک منطقه و در تمام نقاط جهان به سر آمده است. این موضوع مربوط به دهه های شصت، هفتاد می باشد. در واقع اکنون هیچ کشوری قبول نمی کند که به توصیه آمریکا زیر قیمومیت کشور دیگری قرار بگیرد. این یک استثمار جدید است.

در واقع، ایران پیش از به وجود آمدن این بحران، تنها یک رابطه بسیار معمولی با قطر را داشت، اما وقتی که قطر در بحران و فشار قرار گرفت، این سیاست جمهوری اسلامی ایران است که همواره از مظلوم دفاع می کند و با استثمار گران مقابله می کند. این سیاست ایران در طی 4 دهه اخیر بوده است، ما بارها این سیاست ایران در رابطه با کشورهای منطقه من جمله عراق، یمن و سوریه را دیده ایم. به عنوان مثال اگر هم اکنون یکی از 4 کشور عربی که قطر را تحت محاصره قرار دادند، ناگهان خود به یک بحران دچار شوند، در آن صورت ایران از مظلوم دفاع خواهد کرد. حتی من می خواهم پا را فراتر بگذارم، به عنوان مثال اگر عربستان همین امروز دچار بحران شود و مردم عربستان سعودی به کمک نیاز داشته باشند، ایران از آنها دفاع خواهد نمود. این مقدمه طولانی در واقع برای این بود که مقدمه ای از آغاز بحران در منطقه، جایگاه ایران و ترکیه در این بحران را برای شما توضیح بدهم. 

ایران و ترکیه – ناجی جان قطر - اسپوتنیک ایران
ایران و ترکیه – ناجی جان قطر

وقتی به قطر حمله می کند، این حمله فقط نظامی نیست، زیرا قطر هم اکنون از نظر اقتصادی، تبلیغاتی، رسانه ای و سیاسی مورد حمله قرار گرفته است. از آن بالاتر اکنون دارند تمام اصول دموکراسی و آزادی را زیر پا گذاشته اند، به عنوان مثال این کشورها در لندن یک اجلاسی گذاشته اند و از طرف خود یک امیر برای قطر انتخاب کرده اند. سازمان ملل و آمریکا در این زمینه سکوت کرده اند، این رفتار نقص دموکراسی است. مسلما در چنین شرایطی ایران از قطر حمایت خواهد کرد.

قطر در واقع یک کشور وارداتی است و خود داری تولیدات بسیار کمی در سطح داخل می باشد، در واقع قطر حتی نیاز های اولیه مردم خود را از طریق کشورهای دیگر وارد می کند. وقتی کشور قطر مورد تحریم اقتصادی قرار می گیرد، ایران نمی تواند ببیند که مردم قطر دچار بحران تغذیه و بی غذایی گردد، این به دور از انسانیت است. ایران به آنها کمک می کند.

اکنون ترکیه اعلام کرده است که ما می خواهیم به قطر کالا ارسال کنیم، اما ترکیه برای این کار نیاز دارد که از یک مسیر خاص ایران استفاده کند، مسلما ایران به ترکیه در این امر کمک خواهد نمود.

 

_پس به نظر شما "راه حمل و نقل جدید" در واقع کمک رسانی ایران از قطر به عنوان یک کشور مظلوم در برابر عربستان سعودی است؟

ما نه تنها راه آبی، بلکه راه هوایی را نیز در راه کمک رسانی به قطر را انجام خواهیم داد. در واقع هواپیماهای قطر می توانند از آسمان ایران استفاده کنند، زیرا این کشورها آسمان خود را بر روی قطر بسته اند. اگر ایران کمکی بتواند به مردم قطر برساند، قطعا این کار را خواهد کرد. یک نکته مهم دیگر، ایران در واقع به هیچ وجه هیچ چشم داشتی از قطر ندارد. در واقع قطر پیشنهادات و درخواست های خود را به ایران ارائه می دهد، جمهوری اسلامی ایران این درخواست ها را مورد بررسی قرار می دهد و اگر چنانچه این درخواست ها جنبه انسان دوستانه داشته باشد، ایران قطعا کمک خواهد نمود.

قطر، رانده شده ای در آغوش ایران - اسپوتنیک ایران
قطر، رانده شده ای در آغوش ایران

_جناب آقای احمد خادم المله به عنوان کارشناس سیاسی اقتصادی در پایان به آینده بحران قطر و برنده و بازنده آن اشاره نمودند:

می توان گفت به این روش، عربستان یک اشتباه استراتژیک در منطقه مرتکب می شود. در واقع با این کاری که عربستان با قطر کرد (چون تا قبل از این قضیه در واقع بین کشورهای منطقه و شورای کشورهای حاشیه خلیج فارس یک وحدت و اتحادی وجود داشت) با این اقدام کلید فروپاشی شورای همکاری خلیج فارس زده شد. متاسفانه این اقدام عربستان که با نفوذ آمریکا انجام شد.  شما از این به بعد شاهد این خواهید بود که "شورای همکاری خلیج فارس" دیگر قدرت و نفوذ سابق را نخواهد داشت. این به خاطر استراتژیک غلط عربستان است که دوستان و هم متحدان قدیمی خود، هم نژادی های خود را رها کرد و به سمت آمریکا و اسرائیل رفت. این اشتباه استراتژیک موجب شد که وحدت در شورای همکاری خلیج فارس و در منطقه حوزه خلیج فارس به سمت فروپاشی برود. در واقع به زودی یک اتحادیه و یک جبهه متحدی بین کشورهای منطقه بین ایران، روسیه، ترکیه، عراق شکل خواهد گرفت و عربستان به خاطر اشتباه خود قطعا بازنده این بازی خواهد بود.

دیگر کارشناس اقتصادی در ایران در مصاحبه با اسپوتنیک در این زمینه به جنبه های انسان دوستانه ارسال کالا به قطر اشاره می نماید و پا را فراتر از منافع مادی و تجاری بر می دارد.

جناب آقای مصیب نعیمی مدیرمسئول روزنامه الوفاق در مصاحبه با خبرنگار اسپوتنیک در خصوص ارسال کالا از ترکیه به قطر از خاک ایران سخن می گوید. به عقیده ایشان ایران به عنوان یک کشور حامی صلح در وهله اول به جنبه های انسانی و معنوی کمک به ملت قطر فکر می کند، به همین دلیل تهران تمام سعی خود چه از طریق زمینی، دریایی و یا هوایی جهت کمک به قطر را انچام خواهد داد.

_از منظر اقتصادی، ایران چه اهداف و منافعی را در ارسال کالا از سوی ترکیه به قطر از طریق ترانزیت خاک ایران دارد؟

با توجه به طرح محاصره قطر، ایران از ابتدا اعلام نمود که مرزهای خود را برای برطرف کردن نیاز های دولت و مردم قطر و و انتقال مواد غذایی باز نموده است. در آن زمان آغاز بحران، برخی از کالاها از سوی ایران از راه زمینی و برخی کالاها نیز از راه هوایی به قطر صادر می شد. برخی نیازهای آنها از راه زمینی از طریق ایران و برخی کالاهای مورد نیاز قطر از طریق هوایی منتقل می شد. برخی هم از طریق ترکیه از راه های زمینی و دریایی از راه ایران وارد خاک قطر می شد.

 این امر در واقع خارج از بحث تجاری است. این یک اقدام دوستانه است، زیرا محدودیت ها و محاصره قطر از سوی بسیاری از کشورهای جهان محکوم شده است. این اقدام کشورهای عربی در محاصره قطر غیرمقبول است، زیرا مجازات ملت ها، راه حل اختلافات نمی باشد. لذا این امر خارج از فواید مادی و تجاری، بیشتر به عنوان یک امر انسان دوستانه و همگرایانه نسبت به کشورهای همسایه می باشد. این سیاستی است که همواره جمهوری اسلامی ایران از آن حمایت کرده است. کمک های ایران می توان به عنوان سازه کاری برای حل اختلافات بحران منطقه از طریق مسالمت آمیز باشد. در واقع هیچ کدام از روش های غیرمذاکره تا کنون نتوانسته است گره ای از مشکلات بردارد، لذا بازگشت به سمت و سوی مذاکرات می تواند راه حل این بحران باشد.

در واقع بازگشایی راه ایران برای ارسال کالا به قطر بیشتر جنبه انسان دوستانه دارد نه تجاری. البته این نکته را نیز نادیده گرفته نشود که از آنجا که کشور قطر از نظر مالی دارای توانایی خوبی است در نتیجه کشورهایی که به داد و ستد با قطر می پردازند، خود نیز نفع می برند. اما اکنون نه بحث سود سیاسی و نه بحث سود تجاری است، در اینجا مسئله مهم نشان دادن روند سالم همزیستی با کشورهای همسایه است.

به رغم اختلافات سیاسی که ایران با ترکیه در خصوص بحران سوریه دارد، با این حال دو کشور ایران و ترکیه دارای روابط اقتصادی خوبی با یکدیگر هستند. همانطور که ترکیه به عنوان خط ترانزیت ایران به اروپا و کشورهای غربی است. ایران نیز می تواند به عنوان خط ترانزیت ترکیه و کالاهای آن به کشورهای عربی چه قطر، عمان و چه دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس باشد. در واقع از این نظر ایران هیچ مشکلی در این خصوص وجود ندارد که ایران به عنوان یک دروازه جهت ارسال کالا به قطر و کشورهای عربی باشد.

 

 

 

 

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала