هراس و بیم عربستان از ایران انگیزه اصلی خرید تسلیحات آمریکایی

سفر دونالد ترامپ به عربستان که هزینه ها و توافق های چند صد میلیارد دلاری برای هر دو کشور به همراه داشت و اگرچه یک سفر خانوادگی به خاورمیانه بود، اما با اهداف مهمی از قبیل ائتلاف سازی های دو کشور برای پیشبرد هدفهای ریاض بشمار می آمد.

خبرگزاری اسپوتنیک- فارغ از تمام واکنشهای مثبت و منفی کارشناسان، سیاستمداران، دولتمردان و حتی کاربران شبکه های اجتماعی به ویژه اعراب، ایرانیها و یهودیان نسبت به سفر خاورمیانه ای ترامپ، باید دید که آیا گامی در پیشبرد اهداف خاندان آل سعود برداشته می شود یا با تفرقه افکنی و دشمن تراشی کلاف در هم پیچیده بحران های منطقه را پیچیده تر خواهد ساخت و در این میان، صهیونیست ها چه بهره ای خواهند برد؟

چند روزی از نخستین سفر خاورمیانه ای «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا می گذرد؛ سفری که از عربستان سعودی آغاز شد و پس از آن سرزمین اشغالی و واتیکان مقاصد بعدی سفر وی قرار گرفت.
سفر ترامپ به ریاض با حاشیه هایی همراه بود؛ از اعطای گردن آویز ملک عبدالعزیز به عنوان بالاترین نشان سعودی به رییس جمهوری آمریکا تا توافق تسلیحاتی که گفته می شود ارزشی معادل 110 میلیارد دلار دارد. برگزاری یک نشست با حضور نمایندگان برخی کشورهای عربی و اسلامی و تکرار مواضع ضدایرانی و اتهامات بی اساس سران واشنگتن و ریاض از دیگر رویدادهای این سفر بود.
گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا در گزارشی با عنوان «صهیونیست ها به دنبال بهره جویی از نیازمندی سعودی ها به واشنگتن»، چرایی و اهداف این سفر را با «محمدصالح صدقیان» رییس مرکز عربی مطالعات ایران و تحلیلگر مسائل خاورمیانه مورد بررسی قرار داد.

سفری مبارک برای اقتصاد آمریکا

صدقیان گفت به نظر می رسد اهداف سفر ترامپ به عربستان دو طرفه است و این کشورها از سفر یاد شده منافعی را کسب خواهند کرد. هدف گروهی که در این سفر رییس جمهوری آمریکا را همراهی می کردند شامل تیم وزارت خارجه، خزانه داری و تعدادی از مستشاران ترامپ، قراردادهای تسلیحاتی است که روزنامه های نزدیک به عربستان مانند الحیات، رقم 350 میلیارد دلار را برای این قراردادها عنوان کردند.

این مبلغ برای اقتصاد آمریکا بسیار تعیین کننده است و همچنین تا حدی وعده های انتخاباتی ترامپ را که پیش از رسیدن به سمت ریاست جمهوری درباره بهبود اقتصاد داخلی و رفع بیکاری در کشور اعلام کرده بود، پوشش دهد. بیشتر ایالت های آمریکا اکنون به شدت به این رقم نیازمندند. بنابراین این قراردادها نقش موثری در اقتصاد این کشور ایفا خواهد کرد.
مواضع مبهم و نامشخص ترامپ در قبال خاورمیانه
تحلیلگر مسائل خاورمیانه سخنان خود را اینگونه ادامه داد که دونالد ترامپ از زمانی که نامزد انتخابات بود تاکنون که به عنوان رییس جمهوری آمریکا انتخاب شده است، برنامه مشخص و مدونی درباره موضع گیری های این کشور در قبال تحولات خاورمیانه اعلام نکرده است. از جهت گیری این کشور در خاورمیانه خبرهای ضد و نقیضی درباره فلسطین، سفارت آمریکا، حل دولتین یعنی ادغام فلسطین و اسراییل به عنوان یک کشور به عنوان موضوعی که از طرف اوباما مطرح شد، تا امروز به گوش رسیده است. این موضوع باعث شد که وی قبل از اعلام موضع صریح و مشخص در خصوص خاورمیانه، نخست با سفری به عربستان به واکاوی دقیق منطقه بپردازد.

تانگوی ریاض و واشنگتن
صدقیان افزود، عربستان در این سفر چند هدف را دنبال می کند. سران سعودی از ابتدای تشکیل این کشور تاکنون مراودات قوی و باج دهنده با آمریکا برای حفظ نظام خود داشته اند. در سفر ترامپ سه اجلاس تشکیل شد؛ اجلاس سران آمریکا با عربستان، جلسه ترامپ با سران کشورهای خلیج فارس و اجلاس ترامپ با رهبران کشورهای اسلامی.

دولت عربستان در این دیدارها دو پیام مشخص را ارایه کرد؛ نخستین پیام به مردم عربستان بود که نشان دهد کشورشان قوی است و آمریکا نیز از عربستان حمایت می کند. دومین پیام نیز برای برخی از کشورهای اسلامی بود که نشان دهد هنوز قدرت دارد و به حامیان خود نیز از میزان تاثیرگزاری در منطقه اطمینان خاطر دهد. 

مواضع ساده انگارانه ضد ایرانی عربستان و آمریکا
عربستان خواست به ایران اعلام کند که آمریکا از این کشور حمایت می کند و ترامپ تفاوت های زیادی با اوباما دارد. از این رو دولت جدید آمریکا حامی عربستان خواهد بود و به دلیل همراهی کشورهای اسلامی و خلیج فارس، این کشور می تواند در برابر ایران موضع گیری داشته باشد. البته برخی بر این باورند که این سفر دعوتی از جانب کشورهای منطقه برای تاسیس ارتشی عربی- اسلامی از سال آینده است اما این تفسیر بسیار ساده انگارانه است چرا که بسیار اشتباه به نظر می رسد که کشوری تصور کند با تشکیل ارتشی عربی می تواند جلوی ایران و محور مقاومت در منطقه بایستد.

باج خواهی صهیونیست ها از عربستان سعودی
اسراییل به دنبال این موضوع است که از این حالت باج دهی که در عربستان به وجود آمده و احتیاج ریاض به حمایت و قدرت آمریکا سوء استفاده کند. در چنین شرایطی می تواند روابط سیاسی، تجاری و یا هر سطح از روابط بین اسراییل و عربستان برقرار شود. بنابراین بیانیه حماس که به مرزهای 1967 اعتراف کرد در این چارچوب مورد ارزیابی قرار می گیرد. در این راستا به نظر می رسد اسراییل با علم به وضع نابسامان عربستان در یمن به دنبال نوعی باج خواهی از عربستان است.
تلاش بی فایده عربستان در نمایش قدرت

این موضوع روشن است که از سال 2003 که صدام از مسند قدرت کنار زده شد، نظام یا رژیم سیاسی عربی در منطقه فروپاشید. از آن زمان حتی اتحادیه عرب نیز غیرفعال شده است. تیم سیاسی- اقتصادی ترامپ نیز به این امر آگاهی دارد.
نمایندگان کشورهایی همچون اردن و مصر که در این اجلاس بودند هر کدام انگیزه ای برای حضور داشتند، هدف همه آنان با یکدیگر یکسان نبود. به عبارت دیگر بهبود وضعیت امنیتی، دستیابی به پول عربستان و گسترش ارتباطات با غرب از جمله هدف های برجسته هریک از شرکت کنندگان این اجلاس به شمار می رفت.
پیش از این نیز عربستان برای موضوع یمن به دنبال ایجاد ائتلاف عربی بود اما هیچ یک از کشورهای عربی حاضر به همکاری با این کشور نشدند. کشورهایی که حتی در اطراف یمن حاضر به همکاری با عربستان نشدند، در گستره بزرگتر و در سطح همه کشورهای عربی هیچگاه به این امر رضایت نخواهند داد. بنابراین امکان تحقق ارتشی راهبردی امری دور از ذهن به نظر می رسد.

ائتلاف های ساختگی کشورهای عربی و آمریکا راه به جایی نخواهند برد
رییس مرکز عربی مطالعات ایران در زمینه چرایی تشکیل این ائتلاف ها لازم به بیان است که پروژه های ایران هراسی و همچنین ترس از قدرت نظامی ایران باعث شده است که آمریکا بتواند به راحتی از سرمایه گذاری های عربستان در زمینه نظامی بهره ببرد و سلاح های خود را به این کشور بفروشد. به طور کلی می توان گفت که موضع عربستان برای مقابله با ایران روشن است اما آمریکا هنوز تصمیم واضح و مشخصی برای نوع ارتباطی که با ایران خواهد داشت اتخاذ نکرده است.
تنها راه فروش سلاح به عربستان آن هم با این مبلغ هنگفت، ارایه پروژه ایران هراسی است و این بستر سازی ها در سخنان تیلرسون و صحبت های ترامپ در ریاض آشکار بود.

حضور مستقیم آمریکا در منطقه سبب تحول در وضعیت امنیت خاورمیانه
صدقیان در پایان خاطر نشان کرد، این اقدام ها به طور قطع در بحران خاورمیانه تاثیرگذار است، اما باید توجه داشت که ایران و محور مقاومت در خاورمیانه بسیار قدرتمند عمل می کنند. از طرف دیگر روسیه و چین نیز در این معادلات منطقه ای حضور جدی تری خواهند داشت که نباید آنها را دست کم گرفت. از این رو تصور اینکه با یک تشکل جدید اتفاق بسیار بزرگی در منطقه رخ دهد، بسیار ساده انگارانه است.