آدمیرال هریس فرمانده نیروهای مسلح ایالات متحده امریکا در اقیانوس آرام ضمن سخنرانی اخیر خود در مجلس سنای امریکا اظهار کرد که قرارداد موشک های برد کوتاه و متوسط امریکا را نسبت به سایر قدرت های منطقه از جمله چین در شرایط نامطلوبی قرار می دهد. چرا امریکایی ها اصرار دارند که قرارداد بازنگری شود؟ بازنگری این قرارداد چه پیامدهایی برای آسیا به دنبال خواهد داشت؟ واسیلی کاشین کارشناس نظامی روس ضمن گفتگو با خبرنگار رادیو اسپوتنیک به این سوالات پاسخ می دهد.
هریس در سخنان خود اظهار کرد که برای ایالات متحده امریکا بهتر است این قرارداد را بازنگری کرده و ضمن حفظ امکان استفاده از سلاح اتمی، موشک های غیرهسته ای برد متوسط را از آن خارج کند. قرارداد کاهش استفاده از سلاح های کشتار جمعی که امریکا و شوروی سال 1987 بین خود امضا کردند هرگونه تولید، طراحی، نگهداری و توسعه موشک های بالستیک و بالدار که روی زمین مستقر شده و بین 500 تا 5500 کیلومتر برد داشته باشند را ممنوع می کند. در طول سال های گذشته امریکا اتهامات مختلفی را در رابطه با نقض قرارداد به روسیه وارد کرد، اما هیچ دلیلی برای اثبات این اتهامات ارایه نکرد.
ابتدا صحبت از ساخت یک موشک جدید بالستیک برد متوسط به شکل موشک قاره پیما درمیان بود. اما کمی بعد گزینه های دیگری نیز ظاهر شدند. در نهایت امریکا روسیه را متهم به آزمایش و توسعه موشک های بالدار زمین به هوا تحت عنوان 9ام729 کرد که به گفته امریکا این مدل گزینه زمینی موشک بالدار «کالیبر» دریایی است که سال های اخیر در سوریه مورد استفاده قرار می گیرد.
روسیه نیز از طرف خود امریکا را به نقض قرارداد مذکور متهم می کند. حضور گسترده امریکا در اروپا و استقرار سیستم دفاع ضد موشکی مدل AEGIS ASHORE، گزینه زمینی سیستم کنترل دریایی AEGIS است، یعنی اینکه در سواحل دریا موشک های ام کا 41 مستقر شده که امکان استفاده از موشک های بالدار «توماگاوک» را فراهم می کند. برخی از پهپادهای جنگنده امریکا برای استفاده از این موشک های بالدار سازگار هستند. علاوه بر این، از سال 1990 ایالات متحده امریکا یک سری موشک بالستیک برد متوسط «نیرا» تولید کرده که به عنوان سیستم دفاع ضد موشکی امریکا استفاده می شوند.
اتهامات اخیر دو طرف خطاب به یکدیگر با دعوت امریکا از اوکراین برای حضور در مذاکرات خاتمه یافت. اوکراین به صورت فرمالیته عضو قرارداد سال 1987 شد، اما در واقعیت هیچ ارتباطی با این قرارداد ندارد، زیرا توان تولید این نوع سلاح را ندارد. دعوت از اوکراین چیزی به مذاکرات اضافه نکرد.
پیشتر کارشناسان امریکایی نقطه نظرشان را درباره ضرورت بازنگری قرارداد کاهش سلاح های کشتار جمعی مطرح کرده و به وضعیت کنونی آسیا و تشکیل گروهک های قوی موشک های برد متوسط چین اشاره نمودند. می توان گفت که امریکایی ها تمایلی به فسخ قرارداد به این شکل ندارند. این مساله می تواند منجر به رقابت تسلیحاتی اتمی در اروپا شود که امریکا اصلا تمایلی به آن ندارد.
امریکا می خواهد قرارداد را تغییر دهد یا آسیا را از شرایط قرارداد خارج کرده و یا سلاح های غیرهسته ای را از آن بیرون بکشد. اعتراضات امریکا نسبت به روسیه به این کشور کمک می کند که قرارداد را بازنگری کند.
در صورت بازنگری یا خروج امریکا از قرارداد این کشور می تواند در مدت زمان کوتاه تولید موشک های بالدار جدید BGM-109G Gryphon را از سر بگیرد که به گفته ای جایگزین موشک های بالدار توماگاوک دریایی برای نیروهای زمینی می شود. این برنامه در عرض دو سال قابل اجرا خواهد بود. با تولید و استقرار این موشک ها در آسیا (به طور مثال در ژاپن، کره جنوبی در صورت تغییر فضای سیاست داخلی در فیلیپین) به شدت امکانات نظامی امریکا را بالا می برد. گام بعدی ساخت و توسعه و استقرار مدل های جدید موشک های بالستیک برد متوسط با چاشنی هسته ای و غیرهسته ای است که قادر به انهدام اهداف حفاظت شده ای از قبیل پست های نظامی و انبارهای موشک های بالستیک قاره پیما هستن.
قطعا چین در مقابل سیستم دفاع ضد موشکی و دفاع ضد هوایی خود را تقویت کرده و ظرفیت هسته ای خود را به منظور افزایش شانس دفاع و حمله متقابل بالا می برد.
