عاقبت زندان گوانتانامو که به سن بلوغ رسیده است چه خواهد شد؟

امسال زندان جنجال برانگیز آمریکایی گوانتانامو به سنّ بلوغ رسیده است. چرا این زندان هنوز فعال است و آیا احتمال آن وجود دارد که دونالد ترامپ، رئیس جمهور برگزیده ایالات متحده آمریکا بعد از تحلیف "واحه خشونت و زورگویی" را از بین ببرد؟

شایان ذکر است که در مدت وجود "کارگاه" مذکور قلمرو محبوسین از عراق، عربستان سعودی و یمن هم گسترش یافته است. در حال حاضر 29% محبوسین را افغانان تشکیل می دهند. در مجموع شهروندان 50 کشور "مزۀ سلول های گوانتانامو را چشیدند".
چرا تروریست ها محض در کوبا نگهداری می شوند؟ به خاطر آنکه کنگره آمریکا تصمیم ساده را اتخاذ کرده بود. زندان مذکور در جزیره آزادی، خارج از صلاحیت قوانین آمریکا می باشد. محبوسین حتی از حقِ به عبارت زبان لاتین habeas corpus که تقاضای وجود متهم در دادگاه را می طلبد، محروم اند. حکم محبوسین گوانتانامو را کمیسیون ویژه صادر می نماید.
ولادیمیر واسیلیف، کارمند ارشد علمی دانشکده ایالات متحده آمریکا و کانادا فرهنگستان علوم روسیه در این باره توضیح می دهد که "اگر چنین زندان برای تروریستها در خاک ایلات متحده فعال می بود، متهمین می توانستند مانند شهروندان آمریکایی از حق دفاع بهره مند شوند و یا حد اقل مانند اجنبی که در جنایات ضدآمریکایی متهم شده ولی حقی برای مساعدت حقوقی دارند".
حالا اوج خشونت و زورگویی در این "کارگاه" آشکار است. زندانیان گوئانتانامو خارج از حیطه قانون قرار گرفته و دچار هر گونه روش های بازجویی و "سین و جین" بازپرسان شده اند.

نخستین اطلاعات از شکنجه های گوانتانامو در سال 2004 از زبان مهدی غزلی که بدون ارائه اتهام دو سال و نیم در گوانتانامو زندانی بود درز و فاش شده است. وی مدعی شکنجه از طرف بازجویان بود. بعد از آقای غزلی ده ها محبوسین دیگر که از چنگ بازجویان گوانتانامو نجات یافته به شکنجه اشاره می کردند. یکی از این افشاگری بازتاب و بارز، دفتر خاطرات روزانه محمد الصَلاحی است که در آن را روز بروز در دوازده سال زندانی بودن در "محبس کشور مدعی دمکراسی در جهان" توصیف و تشریح کرده بود. وی در خاطرات خود یکی از روش های شکنجه را این چنین تشریح می نماید:"زیر لباس من از گردن تا مچ پا یخ فرش می کردند. وقتیکه یخ آب می شد یخ جدید می آوردند. علاوه بر این، در فواصل معین نگهبان به رویم می زد. از یک طرف یخ مرا آزار و اذیت می داد، از سوی دیگر یخ، کبودی کتک خردن های روز را برطرف می کرد. شکنجه از الف تا یا طرح ریزی شده بود. برای افرادی که در اقلیم سرد زندگی می کنند مشکل است این درد را که بدنم با یخ فرش می شد، احساس کنند. در قرون وسطی از این روش شکنجه حکمرانان استفاده و قربانی را به مرگ تدریجی دچار می کردند".
جنجال و سر و صدا های نقض حقوق بشر، کمی هم وزارت دفاع آمریکا را دست پاچه و خجالت نمی نمود.روشهای مزبور توسط نهاد نظامی تأیید شده بود. در مقابل تمام اتهامات مبنی بر نقض مواد مقاوله نامه ژنو، واشنگتن در جواب می گفت که چون تروریست ها جزء سربازان ارتش منظم کشوری نبوده بنابرین قوانین نگهداری اسیران جنگی به آنها تعلق نمی گیرد.
در انتخابات سال 2008 باراک اوباما وعدۀ بسته کردن گوانتانامو را داده بود. در آن سال وی می گفت:"من مکرر می گفتم که قصد بسته کردن گوانتانامو را دارم و این کار را من حتماً خواهم کرد". باید گفت که واقعاً این ، یکی از فرامین آن زمان کاخ سفید بود. ولی در مقابل این ابتکار صلح جویانه کاخ سفید، کنگره مانند سد ایستاده است. در سال 2011 اوباما فرمان دیگر را مبنی بر منع انتقال محبوسین گوانتانامو به خاک ایالات متحده و کشورهای دیگر را توشیح کرد. به این ترتیب مساله بسته کردن زندان گوئانتانامو تا امروز مبهم است.
جمهوریخواهان و آقای ترامپ در صدد بستن زندان گوانتانامو نیستند. رئیس جمهور منتخب ایالات متحده آمریکا آماده است با تروریسم سخت بجنگد و از گوانتانامو کار گیرد. شاید به مرور زمان گوئانتانامو به مساله فرعی تبدیل شود. در این مورد دانشمند واسیلیف خاطر نشان می نماید که "امکان دارد با مقصد برداشتن نام او از مکالمه سایسی-ایدئولوژیک به جای گوانتانامو زندانهای دیگر ساخته شود. یاد آوری می کنم که در زمان بوش دوم "زندانهای باصطلاح پرشی" در قلمرو کشورهای اروپای شرقی مانند لهستان، لیتوانی و رمانی ایجاد شده بودند. عیناً مثل گوانتانامو".