گزارش و تحلیل

مهمترین تحولات و رویدادهای علمی و فناوری روسیه در سال 2016

© Photo / Skyboy103Здание Московского физико-технического института
Здание Московского физико-технического института - اسپوتنیک ایران
اشتراک
سال 2016 دستاوردهای جدیدی در عرصه علمی روسیه در حوزه های مختلفی از قبیل فیزیک گرما، باستان شناسی، پزشکی و فناوری-های کوانتومی بوقوع پیوست.

خبرگزاری اسپوتنیک- سال 2016 دستاوردهای جدیدی در عرصه علمی روسیه در حوزه های مختلفی از قبیل فیزیک گرما، باستان شناسی، پزشکی و فناوری­های کوانتومی بوقوع پیوست. علاوه بر دریافت نتایج علمی و تحقیقاتی منحصر به فرد در بخش سازمانی عرصه علم و فناوری نیز تغییراتی صورت گرفت و به ویژه در آکادمی علوم تغییراتی صورت گرفت، روسای قدیمی برکنار شدند و در نهایت نیز استراتژی توسعه علم و فناوری روسیه در پایان سال تصویب گردید. در ادامه نگاهی خواهیم داشت به مهمترین دستاوردهای علمی و فناوری روسیه در سالی که گذشت:

 دستاوردهای علم هسته ای

یکی از مهمترین رویدادهای علمی روسیه کشف و اضافه نمودن دو عنصر جدید توسط موسسه تحقیقات فیزیک اتمی به جدول مندلیف است که به عنوان 115 و 118 مین عناصر جدول تناوبی پذیرفته شدند که یکی از مهم­ترین دستاوردهای فیزیک هسته ای مدرن است. عنصر شماره 115 یعنی موسکوویوم به افتخار منطقه مسکو که موسسه مشترک تحقیقات فیزیک اتمی در آن قرار داد، نامگذاری شد. اوگانسون نیز نام خود را از یوری اوگانسیان، محقق 83 ساله موسسه مشترک تحقیقات اتمی و مدیر علمی آزمایشگاه واکنش­های هسته­ای روسیه گرفته که در کشف چندین عنصر سنگین کمک کرده است.

امواج گرانشی: کشف قرن

امواج گرانشی که به گفته آنها هدیه ای به مناسبت صدمین سال کشف امواج گرانشی به آلبرت انشتین بحاسب می­آید در 11 فوریه توسط «رصدخانه بین المللی موج گرانشی تداخل لیزری» در ایالات متحده گزارش شد. بر اساس نظریه نسبیت عام، دو سیاه چاله حول محور یکدیگر در حال چرخیدن بودند و به دلیل انتشار امواج گرانشی انرژی آزاد می کردند. در نتیجه این فعل و انفعال  به تدریج، طی میلیاردها سال، گرد هم می­آیند و در نتیجه برخورد بوجود آمده، ستاره سیاهی تشکیل می شود که در نتیجه تابش امواج گرانشی است. 

مدل سه بعدی پالمیرا

درست در زمانیکه بسیاری از قدرتهای جهانی سعی داشتند تا میراث تمدنی و بشری را در با دستان تروریستها در سوریه از میان بردارند، محققان روسیه تلاش نمودند تا راه حلی برای حفظ گنجینه تمدنی و باستانی پالمیرا در سوریه بیابند. این محققان موفق شدند مدل سه بعدی بنای باستانی پالمیرا واقع در استان حمص سوریه را که در نتیجه جنگهای داخلی این کشور توسط افراطیون نابود شده بود را طراحی نمایند. این مدل سه بعدی تمام زوایای بنای پالمیرا را با دقت سانتی متری پوشش داده است و به این ترتیب امکان ساخت یک مدل مجازی از پالمیرا و یا بازسازی این بنا را ایجاد می نماید.

 با کمک مدل 3D، بدون رفتن به محل امکان بازسازی بنای تاریخی پالمیرا را فراهم می نماید. این بنا یکی از آثار ثبت‌ شده سوریه در فهرست میراث جهانی یونسکو است.

آزمون اسلحه‌ی ریلی یا «ریل‌‌گان»

یک موسسه تحقیقاتی در حومه مسکو نوع جدیدی از سلاح‌های توسعه یافته اسلحه‌ی ریلی یا «ریل‌‌گان» را تست نموده است که به گفتگو محققان سرعت شتاب گلوله در این اسلحه 11 کیلومتر در ثانیه است.

در اسلحه‌های ریلی، گلوله در میان دو ریل با عبور جریان مخالف الکتریکی و ایجاد میدان مغناطیسی قدرتمند، پرتاب می‌شود. چنین تجهیزاتی به عنوان پایه ایجاد سیستم سلاح­های جدید و تولید اسلحه­هایی برای شلیک به مدار مورد تحقیق و آزمایش قرار می­گیرد.

به گفته متخصصین روسی سرعت این اسلحه برای غلبه بر کشش زمین و رسیدن به مدار و ورود به فضا کافی است. از آنجایی که دستیابی به چنین سرعت­هایی نیاز به جریان بالای انرژی دارد،ممکن است اجزای اسلحه را به سرعت فرسوده نماید، و اکنون در تلاش هستند تا موادی را تولید نموده که در برابر سایش شدید مقاومت کند.

شکاف گرما هسته­ای

متخصصین موسسه فیزیک هسته­ای نووسیبیرسک موفق شدند به گرمایش ثابت پلاسما با رکورد حرارت بیش از ده میلیون درجه سانتیگراد دست یابند. این نتیجه از نقطه نظر فرایند همجوشی هسته‌­ای بسیار حائز اهمیت است. متخصصین این موسسه مشغول کار روی پروژه راکتور همجوشی به نام« open the trap» می­باشند که احتمالا طی بیست سال آینده تولید می گردد و باید جایگزین راکتور گرماهسته‌ای آزمایشی بین‌المللی(ITER) شود. محققین معتقدند که در آزمایشهای بعدی، درجه حرارت پلاسما، بطور قابل توجهی افزایش می یابد، در حالی که حداقل رقم مورد نیاز برای یک راکتور گرما هسته­ای، در حال حاضر فراتر رفته است.

واکسن بیماری ام اس

تیمی از زیست­شناسان و بیوشیمیست­های دانشگاه شیمی بیوارگانیک مسکو واکسنی را تولید نموده­اند که امکان درمان بیماری ام اس که یک بیماری شدید عصبی است را فراهم خواهد نمود.

در این بیماری غلاف‌های میلین سلول‌های عصبی در مغز و نخاع آسیب می‌بینند که در روشهای درمانی موجود بدن بیمار را در برابر انواع عفونتها آسیب پذیر و ضعیف می­نماید. پژوهشگران روسی روشی برای درمان این بیماری کشف نموده­اند که هیچ عوارض جانبی خاصی را ایجاد نمی­کند. در این روش از لیپوزومها استفاده می­شود و تاکنون نیز دو مرحله از آزمایشات بالینی را موفقیت آمیز طی کرده است. گفته می­شود، یکی از لیپوزومهای حاوی قطعات میلین دارای اثر درمانی در مراحل اولیه این بیماری است و دو لیپوزوم دیگر باعث جلوگیری از توسعه بیماری در سطح بافتی می­گردد.

ترکیب دو کوبیت(Qubit)

محققین موسسه فیزیک و تکنولوژی مسکو برای اولین بار دو «کوبیت» را تست و کنترل کردند که در آینده اساس توسعه کامپیوترهای کوانتومی و سیستم­های رمز نگاری داده­هاخواهد بود. این دو کوبیت یکی سلول حافظه و دیگری ماژول یک کامپیوتر کوانتومی محاسباتی هستند که به طور همزمان می­تواند درون خود یک صفر منطقی و قوانین فیزیک کوانتوم را به علت اثرات مکانیک کوانتومی ذخیره نماید.

ترکیب کوبیت های متعدد در یک سیستم رایانه­ای واحد این امکان را ایجاد می نماید تا سرعت محاسبات ریاضیات و فیزیک بسیار افزایش یابد. اجرای این کار و ایجاد سیستم دو کوبیتی این امکان را به روسیه می­دهد که در مسابقه جهانی ساخت رایانه­های کوانتومی حضور یابد وئبه پیشرفت های قابل توجهی در توسعه محاسبات کوانتومی دست بیابد.

حافظه هاى سريع اَبَررسانایی

محققین انستيتوى فيزيك و فناورى مسكو (MFTI) و دانشگاه دولتى مسكو (ام گ او)، روش نوينى را در ابداع حافظه هاى ابررسانايى يافته اند كه قادر است با سرعتى چند صد برابر حافظه هاى معمول امروزى، كار كنند. سلول هاى حافظه در این روش، نيازى به صرف وقت در پروسه مغناطيسى و دى مغناطيسى كردن ندارند و در نتيجه فرايند خواندن و نوشتن، تنها چند صد پيكو ثانيه زمان مى برد (بسته به مواد و شكل خاص سلول هاى حافظه)، در حاليكه روش هاى معمول صدها يا هزاران برابر آهسته تر هستند.

دانشمندان روسی پيشنهاد داده­اند تا سلول هاى ابتدايى حافظه، مبتنى بر اثر كوانتومى يا به عبارتى پيوندهاى جوزفسون، به شكل ساندويچ هايى از دو لايه ابررسانا و دى الكتريك ساخته شوند.

بطور معمول و سنتى، براى نوشتن و ضبط اطلاعات بر روى سلول هاى حافظه، از ميدان مغناطيسى استفاده می­شود. اما اين روش دو مشکل اساسى دارد: اول اينكه عناصر حافظه که با چگالى پايين "بسته بندى شده" نياز به زنجيره­هاى بيشترى براى اضافه كردن سلول­ها دارند تا خواندن و نوشتن داده ها را تأمين كنند، دوم اينكه بردار مغناطيسى را نمى­توان به سرعت تغيير داد، چرا كه سرعت نوشتن را محدود مى كند.

اكنون دانشمندان روسى استفاده از تزريق جريان در يكى از لايه هاى ابررسانا را پيشنهاد مى كنند. بدين ترتيب وضعيت منطقى سلول ها را مى توان از طريق جريانى كه در كل ساختار عبور مى كند، خواند. سرعت چنين عمليات و فرايندى، چند صد برابر كمتر از اندازه گيرى مغناطيسى و غيرمغناطيسى است.

عزل وزیر آموزش و علوم روسیه

شاید یکی از مهمترین اتفاقاتی که در چارچوب اداری و ساختاری عرصه علوم روسیه رخ داد استعفای دیمیتری لیوانف بود. وزیر آموزش و علوم روسیه در ماه اوت به دستور رئیس جمهور ولادیمیر پوتین از سمت خود برکنار شد و خانم اولگا واسیلوا  که سابقه بیش از 10 سال فعالیت در موسسه تاریخ آکادمی علوم روسیه را داشت به عنوان وزیر جدید منصوب شد. وزیر جدید طی سالهای اخیر به عنوان رئیس بخش امور اجتماعی اداره ریاست جمهوری روسیه فعالیت نموده است. مدتها بود که آکادمی علوم روسیه و آژانس فدرال سازمانهای علمی روسیه به عنوان دو ساختار عظیم علمی در این کشور دچار اختلافات و کشمکشهایی شده بودند که با آمدن وزیر جدید این مشکلات تا حد زیادی حل شد. پیش از این در روند انجام تحقیقات علمی و پژوهشی مشترک اختلافات زیادی وجود داشت.

از دیگر تغییرات مهم در ساختار علمی روسیه برگزاری انتخابات جدید در آکادمی علوم و اقدام به جوان گرایی در بدنه این مرکز مهم علمی روسیه به دستور ولادیمیر پوتین بود.

تدوین استراتژی توسعه علوم

یکی از مهمترین اقدامات عرصه علوم روسیه تدوین استراتژی توسعه علوم و تکنولوژی تا سال 2035 است که در دسامبر 2016 به امضاء رئیس جمهور رسید.  این حکم پایه­ای برای توسعه استراتژیک علم و تکنولوژی روسیه و همچنین سندی برای برنامه­ریزی توسعه برنامه­های دولتی، توسعه مناطق مختلف کشور و شرکتهای دولتی و خصوصی می­باشد. این سند روسیه را برای رویارویی به مشکلات موجود و مشکلات احتمالی که ممکن است در آینده رخ دهد آماده می­سازد و اصول پیشبرد اهداف علمی و تکنولوژیکی این کشور را با استفاده بهینه از منابع انسانی و دانش جدید را تنظیم می نماید.

علاوه بر این، در این سند اصولی در نظر گرفته شده است تا از این طریق بهبود کیفیت زندگی، امنیت کشور و تقویت موضع روسیه در رتبه بندی جهانی استفاده صحیح از دانش و استانداردهای علمی حاصل گردد.

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала