مبارزه ی ایران و عربستان به خاطر افغانستان

© AFP 2023 / Wakil Kohsarمبارزه ی ایران و عربستان به خاطر افغانستان
مبارزه ی ایران و عربستان به خاطر افغانستان - اسپوتنیک ایران
اشتراک
افغانستان به تئاتر جدید جنگ ایدئولوژیکی بین ایران شیعه و عربستان سنی تبدیل می شود.

مبارزه ی بین مراکز این دو گرایش اصلی در اسلام به عراق و سوریه کشیده شده و در حال حاضر افغانستان را دربرمی گیرد. شرق شناس و تحلیل گر سیاسی ، ولادیمیر ساژین در اینباره می گوید:
افغانستان علی رغم سرنوشت غم انگیز خود در ده سال اخیر ، که طی آن کشور جنگ های بی پایان را تجربه کرده ، به طور مستقیم هیچ گاه مرکز درگیری سنی و شیعه نبوده است. ضمن آنکه ، تعداد شیعیان در کشور آنقدر زیاد نیست و بر اساس اسناد مختلف از 15 تا 20 درصد را تشکیل می دهد.
اکنون اوضاع تغییر کرده است. ضمن آنکه این تغییرات در سطح وسیعی تحت تاثیر فاکتور های کاملا مذهبی نبوده بلکه سیاسی است.
ساژین ادامه میدهد: جنبش طالبان که بیش از بیست سال است نقش سیاسی- نظامی مهمی در افغانستان ایفا می کند، شاخه ی بسیار افراطی سنی است. اما طی این سالها درگیری طالبان با اکثر جمعیت این کشور بر اساس مسائل مذهبی نبوده بلکه بیشتر قومیتی بوده است. (طالبان ، پشتوهای مخالف اقلیت ملی هزاره ها و تاجیک ها هستند.)
ورود خلیفه ی اسلامی (داعش) در سال 2014 به افغانستان و توسعه ی زمینه ی فعالیت هایش ، گروهکی که بر اساس انسان گریزی و تنفر بشری به مراتب از طالبان بالاتر است ، درگیری های مذهبی در کشورتشدید شد. مشخص است که داعش شیعیان را مسلمان نمی نامد.
در این شرایط عربستان سعودی که همانند سایر پادشاهی های خلیج فارس به طور سنتی ، کمک های روحی ، سیاسی و مالی و پولی به طالبان رسانده و می رساند ، مبارزه با ملاها و ایمان افغان ها را تشدید می کند.
براساس خبرهای رسانه ها ، عربستان سعودی تقریبا 600 میلیون دلار برای افتتاح دو موسسه ی آموزش عالی در کشور یعنی " دانشگاه اسلامی در افغانستان " و " مرکز اسلامی "و متحد کردن دانشگاه و مسجد هزینه کرده است. ضمنا ، سعودی ها این مراکز را در استان های تحت کنترل رسمی کابل تاسیس نمی کنند بلکه در محدوده هایی می سازند که توسط طالبان و جناح افغانی داعش کنترل می شوند یعنی در ولایت مرزی ننگرهار.
شاید دو دلیل وجود داشته باشد. اولا ، اوضاع در محدوده هاییست که افراطیون طالبان و داعش(علی رغم اختلاف نظرهایشان) سرپرستی می کنند، در کل به آموزش های موفق عقیدتی کمک کرده و مردم به وهابیت سعودی علاقه مند می شوند.
دوم ، ایران شیعه نمی خوابد. تهران یکی از بزرگترین دانشگاه های اسلامی در کابل پایتخت افغانستان تاسیس کرده است. در واقع حضور شیعه در کابل ، وهابیت سعودی را به محدوده های تحت کنترل طالبان و داعش می کشاند.
چنین وضعیتی به عقیده ی تحلیل گران سیاسی ، سناریوی سوریه را تکرار می کند ، یعنی نیروهای شیعه با تکیه بر ایران بیشتر به دولت رسمی و ارتش نزدیک می شوند ، سنی های وهابی تکیه گاهی در شبکه های محلی داعش و القاعده و در سطحی طالبان می جویند.
الکساندر اشپونت ، تحلیل گر سیاسی غیر معمولی و عجیب می نویسد: " مسابقه افراط گرایان مسلمان بین خودشان با ایدئولوژی " امام خمینی " شیعه و وهابیت سنی در افغانستان تشدید می شود… دولت ، حامی مالی تروریسم است، ایران شیعه و عربستان سعودی سنی برای سلطه بر اکثریت سنی و اقلیت شیعه در افغانستان و پاکستان ، دو کشوری که سنی ها و شیعه ها تقریبا سال های سال است در صلح و آرامش کنار هم بسر می برند مبارزه می کنند. "
شاید آقای اشپونت ، دیدگاه بسیار رادیکالی نسبت به روند افراط گرایی مذهبی مسلمانان افغانستان از جانب نیروهای خارجی دارد. در واقع افغانستان به یکی از تئاترهای جنگ ایدئولوژیکی بین ایران شیعه و عربستان سعودی سنی تبدیل می شود. در عین حال کم و بیش همواره این مسئله وجود داشت. به خاطر می آوریم که چطور ایران از اتحادیه شمالی افغانی در مبارزه علیه طالبان دفاع کرد و سعودی ها متعاقبا در طرف دیگر بودند. دلایل این مسئله مذهبی نیست بلکه سیاسی است.
بعید نیست که امروز هم تهران و هم ریاض به افغانستان به عنوان پایگاه استخدام و جذب ، و منبع تکمیل " داوطلبین برای گردان ها و گروهک های تحت کنترلشان که در سوریه و عراق می جنگند ، می نگرند.
ساژین خاتمه می دهد: بدین ترتیب ، امروز با افزایش نفوذ ایران و عربستان سعودی در مرحله ی اول اهداف کاملا سیاسی و نظامی وجود دارد.
ضمنا ، در افغانستانی که در مرکز مواد منفجره با آینده ی غیر قابل پیش بینی قرار دارد ، نزدیکی چنین سیاست های مطرح جهانی چون چین ، هند ، پاکستان، ایران ، آسیای مرکزی همواره وجود داشته و لقمه ی لذیذ ژئوپلیتیکی است که طرح های بلند پروازانه ای را برای کنترل و یا هدایت تمامی روندهای مذهبی ، سیاسی و نظامی پیش می کشد.

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала