گزارش و تحلیل

آیا مشکل اردوغان با عذرخواهی از اسد حل خواهد شد؟

© AFP 2023 / Adem Altanرییس جمهور ترکیه
رییس جمهور ترکیه - اسپوتنیک ایران
اشتراک
طی یکی دو ماه اخیر وپس از تغییر نخست وزیر ترکیه سیاست کلی این کشور دچار نوعی تغییر رویکرد اساسی شده، بازگشت روابط با اسرائیل کانال زدن برای گفتگو با دولت سوریه و در نهایت شاهد عذرخواهی آقای اردوغان از آقای پوتین بابت سرنگونی جنگنده روس بودیم .

ترکیه تلاش دارد شرایط و روابط خود را به قبل از زمان انقلاب ها در کشورهای عربی برگرداند. زمانی که رابطه ای بسیار صمیمی با اسرائیل و سوریه داشت و روسیه بزرگترین شریک تجاری این کشور به حساب می آمد.

Recep Tayyip Erdogan, presidente de Turquía - اسپوتنیک ایران
اردوغان از روسیه عذرخواهی کرد
کل ماجرا از زمانی شروع شد که پس از انقلاب های کشورهای عربی و خلاء قدرت در این کشورها اخوان المسلمین که تنها تشکیلات سازمان دهی شده در این کشورها بودند به راحتی توانستند قدرت را در دست گیرند و آقای اردوغان که به هر حال دارای تعلقات اخوانی است فکر کرد زمان ایجاد خلافت اسلامی مد نظر اخوانی ها فرا رسیده و برای رهبری جنبش اخوانی پیش قدم شد و در همان زمان هم با سفری به تونس و لیبی و مصر پیشنهاد الگو گرفتن از سیستم موفق حکومت اخوان در ترکیه را مطرح کرد اما با مخالفت اخوان المسلمین عرب که خود را سر تر از اخوان المسلمین ترکیه می دانستند مواجه شد.

ماجرای کشتی مرمره و درگیری میان ترکیه و اسرائیل برای رساندن کمک به غزه نیز از همین جا نشات گرفت که ترکیه تلاش داشت خود را به عنوان حامی مسلمانان فلسطینی نشان دهد.

در همان زمان ترکیه با تصور اینکه رهبر سوریه مانند رهبران لیبی و تونس و مصر با اولین تلنگر از مسئولیت شانه خالی خواهد کرد اخوان المسلمین سوریه که جزو فعالترین تشکیلات اخوانی در کنار تشکیلات اخوان در مصر و اردن بودند را حمایت کرد تا در سوریه (در آن زمان روابطی بسیار صمیمی با ترکیه داشت) دست به شورش مسلحانه بزنند و از تسهیلاتی که دمشق برای اتباع ترکیه و دیگر کشورهای عرب برای ورود بدون ویزا به سوریه فراهم کرده بود سوء استفاده کرد و تعداد زیادی جنگجو را از ترکیه به سمت سوریه سرازیر کرد تا پشتوانه اخوان المسلمین سوریه در جنگ بر علیه نظام حاکم باشند.

ماتویینکو: نامه اردوغان می تواند امکانی برای احیای روابط  روسیه و ترکیه فراهم کند - اسپوتنیک ایران
ماتویینکو: نامه اردوغان می تواند امکانی برای احیای روابط روسیه و ترکیه فراهم کند
نباید فراموش کرد که گروه های تندرو وابسته به القاعده نیز پس از حمله آمریکا به عراق در مناطق مرزی سوریه و عراق، که بیشتر قبیله نشین است و عموما از قبایل عرب سنی تشکیل شده اند، فعال بودند و با فراهم شدن این شرایط توسط ترکیه آنها نیز نیرو و مهمات به سوریه قاچاق کردند و از آن پس همه می دانند که چه شد و سوریه دچار چه جنگ خانمان سوزی شد.

مساله ای که ترکیه و همپیمانان آن در این مورد یعنی کشورهای عرب حوزه خلیج فارس پیش بینی نمی کردند مقاومت بشار الاسد و حمایت سرسختانه و پیش بینی نشده ایران تحریم شده و همپیمانانش از حکومت دمشق بود، امری که همه نقشه ها را به هم زد، نقشه هایی که بر اساس آن جنگ سوریه باید طی 3 ماه به پایان می رسید.

دومین بد بیاری ای که ائتلاف وابسته به ترکیه آورد تغییر سیاست روسیه از سازش با غرب به رویارویی با غرب در دوره دوم ریاست جمهوری آقای پوتین بود.

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی روسیه با شرایط اسفبار اقتصادی مواجه بود که حتی بوریس یلتسن رئیس جمهوری وقت روسیه وقتی دید نمی تواند برای کشور خود کاری کند این کشور را به امان خدا در دست آقای پوتین (نخست وزیر وقت) رها کرد و استعفا داد. آقای پوتین برای نجات روسیه از فروپاشی مجبور بود عمده توجه خود را به داخل معطوف کند و از تلاش های غرب در تصرف مناطقی که قبلا حوزه نفوذ روسیه به حساب می آمد تا مدتی چشم پوشی کند. پس از اینکه توانست روسیه را از فروپاشی نجات دهد آقای پوتین به غربی ها یادآوری کرد که حوزه نفوذ خود را باید به خطوط قبلی توافق شده برگردانند و روسیه یک بار دیگر به عنوان ابرقدرت جهانی رو در روی ایالات متحده ایستاد و ماجرای اکراین شروع همان رویارویی بود. سوریه نیز دومین همپیمان سنتی روسیه بود که غربی ها تلاش داشتند از حوزه نفوذ روسیه خارج کنند و به همین دلیل روسیه اینبار و بر اساس توافقات نظامی قبلی با این کشور با قدرت نظامی وارد عمل شد تا به همه بفهماند شرایط بازی عوض شده و هر طرف باید به جایگاه قبلی خود برگردد.

ترکیه متصور بود که با سرنگونی هواپیمای روسی یا روسیه را وادار به درگیری و بالطبع ناتو را وادار به حمایت از خود خواهد کرد یا اینکه جنگنده های روسی را وادار به عقب نشینی هوایی خواهد کرد.

эрдоган извинился - اسپوتنیک ایران
اردوغان از روسیه عذرخواهی کرد

اینجا نیز ترکیه دچار محاسبه اشتباه استراتژیک شد. روسیه نه فقط عقب نشینی نکرد بلکه با وارد کردن موشک های ضد هوایی اس 400 و جنگنده های نسل پنجم و مستقر کردن کشتی های جنگی خود در آب های مدیترانه ترکیه و ناتو را وادار به عقب نشینی کرد وبه همه فهماند با کسی شوخی ندارد، این هواپیماهای ترکیه بودند که از آن پس دیگر جرئت پرواز در حریم هوایی سوریه را نداشتند.

روسیه همچنین به جای برخورد مستقیم نظامی از سلاح تحریم های اقتصادی بر علیه ترکیه استفاده کرد و کمر اقتصاد ترکیه را شکست بگونه ای که امسال در فصل گردشگری عمده هتل های ترکیه به التماس افتاده اند به هر قیمتی شده مشتری پیدا کنند تا از ورشکستگی نجات یابند و محصولات کشاورزی و کالاهای ترکیه که قبلا به روسیه صادر می شد روی زمین مانده و موجب نارضایتی کشاورزان و صنعتگران که حامیان عمده حزب عدالت وتوسعه می باشند گردید.

از سوی دیگر پیش بینی روسیه در مورد ناتو و کشورهای غربی کاملا صحیح بود. شرایط سیاسی و اقتصادی آنها به هیچ وجه ایجاب نمی کند که از ترکیه حمایت کنند و به همین دلیل همه پشت ترکیه را خالی کردند و ترکیه مجبور شد برای فشار بر آنها مرز های خود را برای خروج پناهنده ها به اوروپا خالی کند که همین ماجرا هم منجر به نوعی دیگر از انزجار نسبت به ترکیه شد.

بینالی ییلدیریم نخست وزیر ترکیه - اسپوتنیک ایران
اخبار نخست وزیر ترکیه درباره بهبود روابط با روسیه
با این شرایط ظاهرا ترکیه تصمیم گرفته در نهایت سیاست خود را مجددا تغییر دهد و به قبل از جنگ سوریه برگردد. در این راستا هم شاهد بودیم که با اسرائیلی ها وارد مذاکره شد و روابط خود را به حالت عادی برگرداند همچنین رئیس جمهوری این کشور اقدام به عذرخواهی رسمی از روسیه نمود تا بلکه روسیه رضایت بدهد و روابط دو کشور به شرایط قبلی برگردد.

طی چند هفته اخیر نیز اخباری در مورد فرستادن هیات های محرمانه از طرف ترکیه به سوریه جهت گفتگو و مصالحه با دولت سوریه درز کرده،  اما هنوز مشخص نیست که سوریه به یک عذرخواهی اردوغان از اسد اکتفا کند یا نه.

به هر حال این حرکت ترکیه نشان می دهد که جبهه مقابل حکومت سوریه از هم پاشیده و دیر یا زود بازیگر کلیدی این جبهه از جبهه جنگ خارج خواهد شد و عربستان سعودی همانگونه که امروزه پس از خروج امارات و مراکش و دیگر کشورهای همپیمان از ائتلاف یمن در جنگ تنها مانده در سوریه نیز تنها خواهد ماند و باید تصمیم بگیرد که یک تنه می خواهد همه این جنگ ها را ادامه دهد یا اینکه این کشور هم دست به مصالحه خواهد زد و از دیگران عذرخواهی کند.

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала