گره سوریه سفت تر می شود

عربستان سعودی و بعد از آن امارات متحده ی عربی و بحرین از آمادگی خود برای ارسال ارتش زمینی به سوریه برای مبارزه با داعش خبر دادند.

دمشق و تهران مخالفت شدید خود را از این طرح ها اعلام کردند. آمریکا این نقشه ها را مثبت ارزیابی کرد. تمام این مسائل در زمینه ی فعالیت نظامی ترکیه در مسیر سوریه است. اگر این نقشه ها عملی شوند، اوضاع در سوریه و حول آن چگونه خواهد شد؟ تحلیل گر سیاسی و خاور شناس ولادیمیر ساژین در این باره می گوید:
چندی پیش خبر های هیجان انگیزی رسانه های جهانی را منفجر کرد: مشاور وزیر دفاع سعودی ، ژنرال احمد اسیری بیان داشت که مقامات عربستان سعودی آماده اند در عملیات های زمینی در سوریه و در چهارچوب ائتلاف ضد تروریستی بین المللی شرکت کنند.
روز دوشنبه وزیر امور خارجه عربستان عادل الجبیر ، این اطلاعات را تائید کرده و متذکر شد که ریاض آماده است گردان های ویژه ی نیروهای مسلح را به سوریه اعزام کند. وزیر عربستان اعلام کرد که در حال حاضر بحث و بررسی عملیات های زمینی ممکن در سوریه انجام می شود. عادل الجبیر پس از دیدار با وزیر امور خارجه ی آمریکا جان کری این بیانیه را انجام داد.
ساژین ادامه می دهد: پیشتر اطلاع داده شد که عربستان سعودی ممکن است چندین هزار نظامی را در اتحاد با ترکیه به سوریه بفرستد. ریاض و آنکارا سازمانی را ایجاد کرده اند که پاسخگوی هماهنگی عملیات های نظامی در سوریه است.
وزیر مشاور در امور خارجه امارات متحده ی عربی انور قرقاش همچنین از احتمال حمله به سوریه خبر داد. قرقاش تاکید کرد: " ما در خصوص هزاران نظامی صحبت نمی کنیم. اما از نظامیانی حرف می زنیم که در عملیات های زمینی شرکت کرده و کمک و پشتیبانی می کنند."
هفته ی گذشته سفیر بحرین در بریتانیا شیخ فوازبن محمد الخلیفه اعلام کرد که کشورش قصد دارد به عملیات ها در چهارچوب ائتلاف ضد تروریستی بین المللی بپیوندد. این دیپلمات خاطر نشان نمود که هدف از این عملیات ها نه تنها داعش بوده بلکه " رژیم وحشی اسد " است که اتحادیه ی کشورهای سنی در ابتدا علیه آن اقدام می کند. در واقع وزیر امور خارجه بحرین خالد بن احمد الخلیفه سخنان زیر دست خود را انکار کرده و اعلام نمود که کشورش از ائتلاف بین المللی مبارزه با تروریسم حمایت می کند اما قصد ندارد ارتش خود را به سوریه بفرستد.
ساژین خاطر نشان می کند: در هر صورت خبر پراکنی انجام شده است. و واشنگتن با عجله نقشه ی پادشاهی های خلیج فارس را مثبت ارزیابی نمود. رئیس پنتاگون اشتون کارتر بیان داشت که مسئله ی مربوط به عملیات های زمینی به زودی در بروکسل بحث و بررسی خواهد شد.
تحلیل گران در روسیه و سایر کشورها گمان می کنند که این بیانیه ها بخشی از جنگ روانی — اطلاعاتی است که اخیرا به راه افتاده است. اما از طرف دیگر ، موفقیت های ارتش بشار اسد ، نیروی هوایی روسیه و گردان های ایرانی که این اواخر مشاهده شده است، جدا مخالفان رژیم اسد را نگران و مشوش کرده است. در اینجا بدیهی است که سخن در خصوص مبارزه هدفمند با داعش نیست بلکه در خصوص نگه داشتن مواضع مخالفین با گروه های مسلح با دمشق است. بدون حمایت های خارجی انجام دادن آن کاری بسی دشوار است. برای همین نباید به طور کامل امکان حمله نیروهای زمینی پادشاهی های خلیج فارس و ترکیه به مواضع نظامی در محدوده ی سوریه را رد کرد.
وزیر دفاع سوریه مستقیما اعلام کرد که " پایه و اساس جدی وجود دارد که به آمادگی ویژه ی ترکیه برای حملات نظامی به محدود ه ی دولت " جمهوری عربی سوریه " مظنون بود.
ساژین مطمئن است که اوضاع در واقع خطرناک می شود. مهره های زیادی در سوریه و حول آن نقش دارند. ضمن آنکه عملا هریک از آنها منافع سیاسی — نظامی مخصوص به خود در سوریه دارند و همه شان برای مبارزه با داعش تمرکز نکرده اند. برخی از این علایق و اهداف مداخله در این جمهوری عربی مستقیما ضد و نقیضند.
و اقدامات نیروهای مسلح جدید و جدیدتر به مبارزه ی زمینی در سوریه ، درواقع جنگ منطقه ای گسترده است. معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه سوریه ولید معلم تهدید کرد که تهاجمات خارجی چه از طرف عرب ها و چه ترک ها ، خانه را به تابوت تبدیل می کند. فرمانده ی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران ژنرال محمد علی جعفری حرف های وزیر امورخارجه سوریه را تکرار می کند: " سعودی ها این بیانیه را انجام دادند اما من فکر نمی کنم که آنها آنقدر قوی باشند که این کار را بکنند… حتی اگر آنها ارتش خود را بفرستند دقیقا شکست خواهند خورد… این خودکشی است. "
ضمنا ، ایران ضمن مخالفت با عربستان سعودی و سایر پادشاهی های خلیج بدون شک ، حضور خود را در سوریه در پاسخ به حملات آنها به محدوده این کشور تقویت می کند. و اینجاست که وضوح تقابل مستقیم ایران و عربستان سعودی چندین برابر بیشتر می شود.
علاوه بر این ، ورود نیروهای مسلح عربستان سعودی و ترکیه تاثیری کاملا منفی در امکان حل و فصل مشکلات سوریه در چهارچوب مذاکرات ژنو بین دولت و مخالفین دارد.
ضمنا در صورت سناریوهای منفی گرایانه ی اینچنینی توسعه ی اوضاع ، گزینه های بدتری هم ممکن است یعنی شکاف سوریه به سه بخش: بخش تحت کنترل دولت بشار اسد ، کردها و سنی هایی که اکنون هم داعش و هم سایر نیروهای سنی را کنترل می کنند و همزمان مخالفین اسد و داعش هستند. اما در این صورت هم جنگ تمام نمی شود.
هیچ کس این را نمی خواهد نه روسیه، نه آمریکا و نه ایران.
ساژین خاتمه می دهد ک بدین ترتیب اگر نیروهای زمینی ترکیه ، عربستان سعودی و یا سایر پادشاهی های عربی با حملات نظامی به محدوده ی سوریه وارد شوند کاری کاملا اشتباه است و با وجود اوضاع به شدت دشواری که در دولت حاکم است ، آنرا با ابزارهای صلح آمیز نمی توان حل و فصل کرده و شدت درگیریهای مسلحانه نیز رشد خواهد داشت.