تقریبا تمام رویدادهای مهم در حوزه سیاست بین الملل به نوعی با موضوع تروریسم در ارتباط بود. رادیو اسپوتنیک مهمترین این رویدادها و نقطه نظرات کارشناسان رادیو را در این رابطه به اطلاع شما می رساند.
روسیه علیه داعش
یکی از مهمترین رویدادهای سال 2015 جبهه مبارزات روسیه با گروهک تروریستی داعش و دیگر سازمان های افراطی بود. از روز 30 سپتامبر به درخواست بشار اسد رییس جمهور سوریه نیروهای هوایی روسیه حملات موشکی خود را به مواضع شبه نظامیان در قلمروی سوریه آغاز کردند. از همان زمان بیش از 2 هزار هواپیمای نظامی به سوی مواضع شبه نظامیان پرواز کردند و صدها تن از شبه نظامیان و بیش از 3 هزار نقطه از اردوگاه های آنها را منهدم ساخت. به گفته ریاض حداد سفیر سوریه در مسکو، در حدود 40% زیرساخت های داعش در این حملات نابود شدند.
ترکیه از پشت خنجر می زند
اواخر ماه نوامبر در جریان عملیات هوایی روسیه در حریم هوایی سوریه، نظامیان ترک بمب افکن سوخو-24 نیروهای هوایی روسیه را با جنگنده اف 16 در حریم هوایی سوریه منهدم کردند. آلگ پیشکوف خلبان این هواپیما کشته شد و کنستانتین موراختین نجات پیدا کرد. ترک ها مصرانه گفتند که هواپیمای روسی حریم هوایی ترکیه را نقض کرده است. اما ستاد فرماندهی نیروهای هوایی روسیه این گفته را تکذیب کرده و اعلام کرد که سامانه ضد موشکی سوریه حادثه را ثبت کرده است. رییس جمهور ولادیمیر پوتین این اقدام نیروهای هوایی ترکیه را خنجر زدن از پشت نامید و اطمینان داد که این اقدام بی پاسخ نخواهد ماند. روسیه پس از این حوادث، مجموعه تحریم هایی را علیه ترکیه وضع کرد.
انفجارهای فرانسه
یکی از کشورهای کلیدی اتحادیه اروپا فرانسه بود که درسال 2015 متحمل انفجارهای بی سابقه ای در فرانسه و تمام اتحادیه اروپا شد. اولین جرقه های خشونت در ماه ژانویه و زمانی مشاهده شد که طرفداران اسلام رادیکال مجله فکاهی شارلی ابدو را به گلوله بستند. این اقدام تروریست ها در پاسخ به کاریکاتور محمد پیامبر مسلمانان بود. قربانیان این حمله 17 تن بودند.
با این حال، روز جمعه سیاه برای فرانسه، 13 نوامبر بود. در آن روز تروریست ها به تئاتر مملو از تماشاچی «باتاکلان» در پاریس حمله کردند. همین روز سه انفجار در زمان مسابقه فوتبال صورت گرفت و عده ای از مردم را در چند رستوران واقع در شمال شرق پاریس به گلوله بستند. این حملات بزرگترین انفجار در تاریخ فرانسه بود که قربانیان آن را 130 تن اعلام کردند و 350 تن نیز مجروح شدند. گروهک تروریستی داعش مسئولیت این حملات را به عهده گرفت.
تراژدی شبه جزیره سینای
در سال 2015 تعدادی از شهروندان روسیه قربانی یک اقدام تروریستی شدند. روز 31 اکتبر بزرگترین فاجعه هوایی در تاریخ روسیه و شوروی رخ داد. هواپیمای ایرباس آ321 خطوط هوایی روسیه که از شرم الشیخ عازم سن پترزبورگ بود در شمال شبه جزیره سینای منفجر شد. در این حادثه 217 مسافر و خدمه هواپیما کشته شدند. الکساندر بارتنیکوف رییس آژانس فدرال امنیت روسیه گفت که انفجار هواپیما یک عملیات تروریستی بوده است.
سیل مهاجران وضعیت اروپا را به هم ریخته
حوادث خاورمیانه و آفریقای شمالی از زمان جنگ جهانی دوم بزرگترین بحران مهاجرت را برای اروپا به ارمغان آورد. در ده ماه اول سال 2015، نزدیک به یک میلیون و دویست مهاجر به سوی اتحادیه اروپا سرازیر شدند. پناهجویان قصد داشتند به اروپای غربی و ترجیحا آلمان وارد شدند، زیرا دولت آلمان وعده شرایط بهتری را برای زندگی پناهجوان می داد. کشورهای اتریش، آلمان، اسلوونی، مجارستان و بلغارستان اواخر تابستان کنترل مرزهای داخلی شنگن را تشدید کرده و سدی برای عبور غیرقانونی کشیدند.
اتم صلح آمیزایران
یکی از موفقیت های اصلی جامعه بین الملل در سال 2015 امضای موافقت نامه تاریخی بین ایران و گروه میانجیان بین المللی برای حل و فصل مساله چندین ساله برنامه هسته ای ایران بود. امضای این موافقتنامه با لغو کامل همه تحریم های وضع شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل، امریکا و اتحادیه اروپا همراه است.
کوبا و امریکا
موفقیت دیگر در حوزه سیاست خارجه، از سرگیری مناسبات دیپلماتیک بین امریکا و کوبا بود که از سال 1961 بعد از شکل گیری سیستم تک حزبی در این کشور و مونوپول شدن قدرت توسط حزب کمونیستی، روابط دو کشور قطع شده بود.
دانباس نتوانست صلح کند
بحران اوکراین که تا مدتی مشکل شماره یک تمام دنیا بود، با وقوع حوادث بعدی، به حاشیه رفت. پروسه حل و فصل صلح آمیز بحران اوکراین باید تا پایان سال 2015 به اتمام می رسید. حل و فصل اوضاع اوکراین در گرو اجرای موافقتنامه مینسک بود که در روز 12 فوریه سال 2015 توسط گروه تماس سه جانبه پس از 17 ساعت مذاکره در مینسک به امضا رسیده بود. همزمان با گروه تماس در شهر مینسک پایتخت بلاروس رهبران کشورهای «نرماندی» شامل روسیه، فرانسه، آلمان و اوکراین به مذاکره نشستند. با وجود کار فشرده این گروه، در پایان روشن شد که در سال 2015 صلح صورت نخواهد گرفت و نیاز به ادامه گفتگوها در سال 2016 وجود دارد. بیشتر اختلاف نظرها بر سر تاریخ برگزاری انتخابات محلی در دانباس بود.
آسیای اقتصادی
سال 2015 در منطقه آسیا اقیانوسیه شاهد فعال شدن پروسه همگرایی اقتصادی بودیم. در این سال یک سازمان بزرگ پولی بین کشورها به پیشنهاد چین ایجاد شد که «بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیایی» نام گرفت. ناظران این سازمان را به عنوان ابزاری برای نفوذ چین به اقتصاد جهانی و رقیب واقعی صندوق جهانی پول و بانک جهانی می دانند و امریکا به عنوان مهره کلیدی دو سازمان جهانی، حاضر به پذیرفتن پیشنهاد چین نشد.
اواخر سال گذشته امریکا موفق شد تا حدی روی توافقات شراکت اقیانوس آرام لابی کرده و روی منطقه آزاد تجاری با تولید ناخالص داخلی 40% از تولیدات جهانی مانور بدهد. چین و همچنین روسیه به این شراکت دعوت نشدند.
سالگرد تاسیس سازمان بین الملل
سال 2015 مبارزه با تروریسم بین الملل در مرکز توجه قرار داشت و اواخر ماه سپتامبر در جشن هفتادمین سالگرد تاسیس سازمان بین الملل به این موضوع توجه ویژه شد. 170 موضوع برای بحث و گفتگو در نیویورک مطرح شد و در جریان مناظره های سیاسی در طول شش روز، بیش از 150 رهبر کشورهای مختلف سخنرانی کردند.
