تجارت خارجی روسیه : به شرق می رویم

در سال 2015 در زمینه وخیم شدن اوضاع اقتصاد کلان ، رژیم تحریم ها از جانب کشورهای غربی و تحریم متقابل ، روسیه بازگشت خود به شرق را که در سال 2014 آغاز نموده ، ادامه داد.

وزارت توسعه ی اقتصادی در پیش بینی خود انتظار دارد که صادرات روسیه در سال سپری شده به 31 درصد کاهش یافته و به 343.4 میلیارد دلار و واردات به 36 درصد و تا 197.2 میلیارد برسد. در ساختار جغرافیایی تجارت خارجی روسیه جایگاه اول علی رغم ممنوعیت های متقابل ، متعلق به اتحادیه اروپاست ، سهم آن در تبادل کالا در ژانویه و اکتبر تقریبا به 45 درصد در مقابل میزان تقریبی 49 درصد سال پیش است. دومین شریک روسیه بر اساس حجم تبادل تجاری خارجی کشورهای همکاری اقتصادی آسیا — اقیانوس آرام هستند که میزان آن در سال گذشته تا 27.9 درصد رسید. وزارت توسعه ی اقتصادی در چشم انداز طولانی مدت انتظار دارد که سهم کشورهای منطقه کرانه اقیانوس آرام (شامل هند) در تجارت خارجی روسیه به 40 درصد برسد.
در سال 2015 روسیه کار فعال تری را نسبت به قبل بر روی ایجاد منطقه ی تجارت آزاد در ساختار اتحادیه اقتصادی اورسیا انجام داد. امضای توافق مربوط به ساخت منطقه ی آزاد تجاری با ویتنام ، اولین نمونه برای اتحادیه است. مقامات روسیه معتقدند که این کشور شریک کلیدی در جنوب شرقی آسیاست. در وزارت توسعه ی اقتصادی می پندارند که در ارتباط با امضای توافق در آینده ای نزدیک انتظار می رود که افزایش چند برابری تبادل کالا بین دو کشور صورت گیرد.
تقریبا 40 کشور علاقه خود به ایجاد منطقه آزاد تجاری با اتحادیه ی اقتصادی اوراسیا را ابراز داشته اند. در سال 2016 مذاکرات برای ایجاد منطقه ی آزاد تجاری اتحادیه با مصر واسرائیل صورت گرفته و گروه های تحقیقاتی مشترک با ایران و هند کار خواهند کرد. علاقه به ایجاد منطقه ی آزاد تجاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا از جانب اندونزی ، کامبوج ، تایلند و کره جنوبی هم ابراز شده است. روسیه آماده است که ایجاد منطقه ی آزاد تجاری را با ژاپن بحث و بررسی کند و مشاوره در این زمینه با سنگاپور آغاز شده است.
سنگاپور ، ژاپن و مالزی اعضای شراکت ترانس پاسفیک هستند که در نیمه ی دوم سال ایجاد شده است. باراک اوباما ضمن نقد ایجاد این شراکت بیان داشت که شراکت از این نوع پاسخ به نفوذ اقتصادی چین است و شراکت ترانس پاسیفیک با آن مقابله خواهد کرد. رئیس جمهور روسیه به نوبه ی خود خاطر نشان نمود که ایجاد شراکت ترانس پاسیفیک برای کشورهای کرانه اقیانوس آرام سودمند بوده اما ماهیت محرمانه مذاکرات بعید است که به توسعه ی پایدار منطقه کمک کند." یکی از پاسخ های روسیه به شراکت ترانس پاسیفیک ایجاد فضای اقتصادی مشترک از شانگهای تا کالنینگراد است یعنی با چین و برخی کشورهای دیگر. سخن در خصوص ایجاد کریدور اقتصادی برای ارسال مستقیم کالاها از شرق به غرب و در شرایط قانونی است. در سال 2015 پروژه های مشترک آغاز شده و اولین سرمایه گذاری ها انجام شده است.
موضوع صورت حساب ها ارزهای ملی با سایر کشورها همچنین به موضوع مهم سال 2015 تبدیل شد. در ژانویه مقامات روسیه از لزوم توسعه ی صورت حساب های مشترک ارزهای ملی با چین سخن گفتند. بحث و بررسی گذار صورت حساب ها به ارزهای ملی همچنین با ویتنام ، مصر، ایران ، تایلند ، اندونزی و برخی کشورهای دیگر نیز بحث و بررسی شد. مقامات روسیه نه با حرف بلکه با عمل توجه روسیه به شرق را نشان دادند. در ابتدای ماه دسامبر رئیس جمهور پوتین در پیغام خود به مجمع فدرال پیشنهاد داد که همراه با همکاران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا مشورت با اعضای سازمان همکاری شانگهای و آسه آن در خصوص شکل گیری شراکت اقتصادی مشترک و ممکن را شروع کنند. تا اول ژوئن سال 2016 به کابینه ابلاغ شده است که گزارشی در خصوص اجرای مشاوره با سازمان همکاری شانگهای و آسه آن در خصوص مسئله ی شراکت اقتصادی تهیه نماید.
روس ها برطبق همه پرسی اجتماعی موافق سیاست فعال در ارتباط با " بازگشت روسیه به شرق" هستند و تقریبا 59 درصد نظر مثبتی دارند. در عین حال 70 درصد روس ها معتقدند نکات مثبت فعال تر شدن همکاری روسیه با کشورهای آسیایی از نکات منفی آن بیشتر است.
رئیس کمیته بین المللی شورای فدرال ، کنستانتین کساچیف می گوید: بازگشت به شرق برای روسیه اقدامی موقت نیست بلکه انتخابی متفکرانه است. وی بیان داشت: " اغلب از من می پرسند که آیا این بازگشت به گونه ای پدیده ای موقت و یا اقدامی اجباری است و عکس العملی است به اینکه اکنون دشواری و تنش در ارتباطات با کشورهای غربی به وجود آمده است. پاسخ من ، نه ، این پدیده ی برای چند ثانیه نیست ،بلکه انتخاب ماست. ما به خوبی می دانیم که آسیا اکنون منطقه ای در حال توسعه فعال در کره ی زمین است. "