گزارش و تحلیل

همسوشدن اتحادیه اقتصادی اوراسیا و جاده ابریشم

© Sputnikاتحادیه اقتصادی اوراسیا
اتحادیه اقتصادی اوراسیا - اسپوتنیک ایران
اشتراک
اولین نشست کلوپ آستانه روز پنج شنبه در پایتخت قزاقستان برگزار شد.

این نشست با حضور کارشناسان و برای گفتگو حول آینده اوراسیا صورت گرفت. بیش از پانصد کارشناس برجسته و همچنین سیاستمداران روسیه، ایران، آمریکا، چین، آلمان، هند و ژاپن در این برنامه حضور یافتند.

چین قصد دارد از پروژه گازی ترکمنستان به افغانستان، پاکستان و هند حمایت کرده و توکیو نیز می خواهد با پیشی گرفتن از چین، حمایت مالی چند پروژه بزرگ چین را در کمربند اقتصادی جاده ابریشم به عهده بگیرد. حاضرین در این نشست اظهار کردند که بسیاری از طرح های ارایه شده توسط نمایندگان کشورها، برای آنها حساس هستند و نگاه آنها را به آینده اوراسیا تغییر دادند.

کارشناسان در طول مدت نشست ها، نتوانستند تعریف دقیقی از اصطلاح اوراسیا ارایه کنند. امریکایی ها تا آخرین لحظه به این اصطلاح با تردید نگاه می کردند و اوراسیا را یک منطقه وسیع با مرزهای نامشخص از ایسلند تا کامبوج عنوان می کنند که راهکار واحدی برای آن نمی توان در نظر گرفت. یکی از مسئولین کلوپ آستانه در گفتگو با خبرگزاری «Ь» می گوید که ارزش تحلیلی اوراسیا سوالات زیادی را به وجود می آورد. اما برنامه های چین برای احداث «جاده ابریشم» توجه همه را به این ماکرومنطقه یعنی آسیای مرکزی جلب می کند.

یکی از شرکت کنندگان در مباحثات از هیات روس می گوید که غرب توجه زیادی به آسیای مرکزی ندارد. با این حال این توجه کم کم زیاد می شود. نماینده یکی از کشورهای غربی در گفتگو با روزنامه کامرسانت می گوید: «آسیای مرکزی صحنه مبارزه ژئوپوتیک قدرتهای جهانی نمی شود، اگرچه واشنگتن سعی دارد نقش خود را در این منطقه بازنگری کند، بویژه اینکه آمریکا به زودی نیروهایش را از افغانستان خارج خواهد کرد. مساله «بازگشت» (از زمان پایان اجاره پایگاه نظامی امریکا در ازبکستان و قرقیزستان) امریکا به منطقه بعد از انتخابات سال 2016 در امریکا دومرتبه طرح خواهد شد.

برگزار کنندگان کلوپ آستانه نیز به نوبه خود می گویند که قزاقستان نقش این گفتگوها درباره آینده منطقه را مهم می بیند. به گفته سلطان آکیمبِکوف مدیر انستیتیوی اقتصاد و سیاست جهاین وابسته به بنیاد اولین رییس جمهور قزاقستان، در این کشور بیطرفی نسبت به روابط با روسیه و امریکا و چین حفظ می شود. در آستانه می گویند که برخلاف برخی کشورهای آسیای مرکزی، قزاقستان مستقل عمل می کند و به جای توجه به محل سیاست، موضوع را در نظر می گیرد.

یکی از موضوعات اصلی مورد بحث در کلوپ، آینده کمربند اقتصادی جاده ابریشم بود. ایده این پروژه ژئوپولتیکی برای اولین بار توسط سی زین پیان رهبر چین در دیدار با رهبر قزاقستان در سال 2013 مطرح شد. هدف از طرح جاده ابریشم تقویت زیرساخت های مشترک و همکاری تجاری از جمله با ارز ملی و تسهیل روند تجارت و ایجاد منطقه آزاد تجاری است. در سال جاری ولادیمیر پوتین و همتای چینی او نیز بیانیه مشترکی درباره یکی شدن سمت و سوی برنامه های «جاده ابریشم» و اتحادیه اقتصادی اوراسیایی شامل ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و روسیه امضا کردند.

در آستانه تاکید می کنند که جاده ابریشم را به عنوان یک پروژه اقتصادی نگاه می کنند و نه طرح سیاسی. آستانه این طرح را برای ده سال آینده کلیدی می داند. با این حال قزاقستان هنوز مطمئن نیست که نزدیک شدن اتحادیه اقتصادی ارواسیا و جاده ابریشم در چه فرمتی بهتر خواهد بود. یکی از گزینه های مناسب می تواند تشکیل مناطق آزاد تجاری شانگهای باشد که اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای جاده ابریشم در آن حضور دارند و چین نیز در آن قرار می گیرد.

این ساختار می تواند از نظر مقیاس با منطقه آزاد تجاری شراکت ترانس پسفیک برابری کند. در موافقتنامه این شراکت که اول اکتبر امضا شد، 12 کشور و از جمله امریکا، کانادا، ژاپن و استرالیا حضور دارند.

اندرو کاچینس کارشناس ارشد مرکز مطالعات اوراسیایی، روسی و شرق اروپا از دانشگاه جورج تاوون می گوید: «با وجود اینکه اتحادیه اقتصادی اوراسیا  از طرح «جاده ابریشم» چین بزرگتر است، اما هر دو نسبتا جوان هستند و مذاکرات درباره همگرایی آنها فعلا در مراحل اولیه است. ما به این مساله توجه کافی داریم». لی فِنلین مدیر انستیتوی توسعه اجتماعی کشورهای اروپا و آسیا وابسته به مرکز مطالعات توسع شورای دولتی چین در گفتگو با رسانه ها می گوید که چشم انداز همگرایی طرح های ژئوپولتیک روسیه و چین درخشان است. فقط باید این چشم اندازها به مرحله اجرا برسند. 

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала