گزارش و تحلیل

کارشناس روس: تقابل نظامی در فضا اجتناب ناپذیر است

© Photo / NASA/JHUAPL/SwRIماهواره
ماهواره - اسپوتنیک ایران
اشتراک
روز 10 اوت در سایت مجله امریکایی « Scientific American» مقاله ای در خصوص رقابت های تسلیحاتی در فضای کهکشانی منتشر شد.

به اعتقاد نویسنده این مقاله، امروز احتمال وقوع درگیری در فضای کهکشانی تقریبا بیش از هر زمان دیگر است. سایت خبری «اسپوتنیک» در همین رابطه گفتگویی با واسیلی کاشین کارشناس نظامی روس و عضو علمی مرکز تحلیل های استراتژیک و فن آوری داشته است. طبق ارزیابی های وی، احتمال مصالحه در حوزه تسلیحات نظامی چندان زیاد نیست، به همین خاطر آمریکا چنین کاری نخواهد کرد.

نظامی ساختن فضای کهکشانی از زمان جنگ سرد یک پیروزی بزرگ است. امکانات ماهواره های تجسس، ماهواره های ارتباطی و ناوبری به شدت زیاد شده اند و قیمت آنها پایین آمده است. سلاح های جمعی و ارزان قیمت با دقت بالا از قبیل بمب ها، موشک ها با سیستم های هدایت شونده با کمک سیستم ناوبری ماهواره ای از قبیل جی پی اس و گلوناس بسیار بیش از قبل هستند. بدون ارتباطات ماهواره ای عملا استفاده از ناوگان بدون سرنشین ممکن نیست، البته به غیر از پهپادهای ارزان و ساده. تجسس ماهواره ای که فضای کهکشانی نظامی از آن آغاز شد، امروز فقط یکی از خطوط مشی به شمار می رود و اهمیت سابق خود را از دست داده است.

در زمان جنگ سرد، سلاح هایی برای نابود کردن ماهواره ها توسط اتحاد جماهیر شوروی و امریکا ساخته شد. این سیستم ها به طور مرتب و سری تولید نشدند. در آن زمان، قدرت فضایی چندان اهمیت نداشت. ضمن اینکه خطرات ناشی از تسلیحات ضدماهواره ای برای ثبات استراتژیک بسیار زیاد بود. استفاده یا آزمایش بزرگ ابعاد این نوع سلاح ها در حکم حمله موشکی — هسته ای بود.

امروز فن آوری های فضایی تا حد زیادی ابعاد جنگ را تعیین می کنند. اگر این امکانات از طرف مقابل گرفته شود، آنوقت می توان سیستم کنترل او را دچار خطا کرده و انواع سلاح و فناوری نظامی به یک تکه آهن بی خاصیت بدل می شوند. پیشرفت در تکنولوژی موشکی و راداری و همچنین در حوزه الکترونیک کمک می کند تا نابود ساختن سیستم دشمن بهتر انجام بگیرد. چین روی این سیستم به خوبی کار می کند و احتمال دارد که قبل ازسایرین بتواند به این سیستم دست پیدا کرده و بتواند ماهواره های مدار بالا را نابود سازد. از نظر چین، امریکا تا حد زیادی به سیستم کامل ارتباطات، تجسس و کنترل خود وابسته است. این سیستم ها از ماهواره ها استفاد زیادی می کنند. نظامیان چینی سعی دارند زیرساخت های اطلاعاتی دشمن را با استفاده از حملات سایبری و فشار راداری تخریب کرده و عناصر زیرساخت های اطلاعاتی از جمله عناصر موجود در فضا را نابود کنند.

روسیه و حتی امریکا هم در همین فکر هستند. امریکادر حوزه فن آوری و قرار دادن سیستم تسلیحات در فضای کهکشان جلوتر از سایرین است، اما آنها به خاطر توسعه سیستم ضدماهواره ای تسلیحات زمینی احساس خطر می کنند. طبیعی است که امریکا پیشنهادات مسکو و پکن را در رابطه با محدود ساختن سیستم تسلیحات در فضای مداری می پذیرند، اما نسبت به آزمایشات این سیستم توسط چین و روسیه در روی زمین احساس خطر می کنند. امریکا اگرچه برای حضور و کار در فضای کهکشانی حق زیادی برای خود قایل است، اما سایر کشورها را در بهره برداری از سیستم تدافعی فضایی محدود می سازد.

شرایط در ده سال آینده کاملا پیچیده می شود. پس از روسیه، امریکا و چین احتمال حضور هند، ایران و اسراییل و کره شمالی و احتمالا برزیل و پاکستان وجود دارد. تمام این دول برنامه های فعال فضایی و موشکی در دستور کار دارند و برای برخی از آنها کاربرد نظامی سیستم فضایی فقط قدرتی است در حوزه نظامی — سیاسی. موفقیت های ایران برای ساخت چند موشک حامل و ماهواره حاکی از ظرفیت های غیرقابل چشم پوشی هستند.

احتمالا فضای کهکشانی به صحنه تقابل نظامی تبدیل می شود، همانطور که حریم هوایی به صحنه جنگ تبدیل شده است. قیمت بالا و پیچیدگی های فن آوری فضایی و طول مدت طراحی و ساخت آن می تواند این پروسه را با تاخیر روبرو سازد اما بعید است که کنار گذاشته شود. مصالحه در حوزه تسلیحات فضایی چندان میسر نیست، زیرا هم اکنون در دنیا یک رهبر در حوزه استفاده نظامی از فضا وجود دارد. این رهبر امریکاست که حاضر به کم کردن ظرفیت و امکاناتش نیست. قاعدتا، قدرت های فضایی که قادر به مقابله با امریکا هستند، از جمله روسیه و چین دست به اقداماتی علیه قدرت امریکا خواهند زد که در آینده واکنش های زنجیره ای به دنبال دارد و به توسعه درگیری تسلیحاتی می انجامد. 

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала