در تاجیکستان مقدمات برگزاری 70 مین سالگرد پیروزی در جنگ کبیر میهنی آغاز شد. در دوشنبه بازسازی کلی یادبودتاریخی در پارک پیروزی آغاز گشت. معماران تمام کارهای تعمیر و بازسازی را تا آخر ماه آوریل به پایان خواهند رساند. در ماه مه مراسم اصلی به مناسبت روز پیروزی با شرکت جنگدیدگان و اهالی دوشنبه برگزارخواهد شد.
غالم فسخودینوف خبرنگار ویژه رادیو « سپوتنیک» در این باره گزارش می دهد.
مجموعه معماری – مجسمه یادبود پیروزی کبیر ،40 سال پیش در دوشنبه برپا شد. از این مجموعه یادبود به مناسبت 30- مین سالگرد پیروزی رونمایی شد. از آن زمان تا کنون کارهای مرمت و بازسازی انجام نشده بود. در سال جاری، مقامات شهر تصمیم گرفتند به بازسازی محوطه اطراف یادبود بپردازند. میدان سوگواری با آتش جاویدان ، کوچه باغ قهرمانان با مجسمه مادر سرباز و لوحه گرانیت به افتخار رزمندگان – قهرمانان اتحاد شوروی از جمله سازه هایی هستند که مرمت و بازسازی خواهند شد. جنگدیدگان از این ابتکار مقامات شهر حمایت کردند.
خلیل رسولوف شرکت کننده نبرد استالینگراد از دوشنبه در اینباره گفت: تصمیم دولت در باره بازسازی این یادبود صحیح است. ما خوشحالیم که تصمیم گرفته شد این یادبود زیباتر و بهتر شود و تمام کسانی که در دوشنبه برای ادای احترام به خاطره خویشاوندان و نزدیکان و اعضای خانواده کشته شده خود در جنگ کبیر میهنی به اینجا می آیند شاد خواهند شد.
به گفته این جنگ دیده ، در محل مجموعه یادبود، قبر دسته جمعی سربازانی که بر اثر جراحات در بیمارستان جان سپردند قرار دارد. این بیمارستان در زمان جنگ در دوشنبه برپا شده بود. از اینرو، نوشته روی یادبود « هیچ کس فراموش نشده است و هیچ چیز فراموش نمی شود» در پارک پیروزی سمبلیک است.
- در جای دیگر کمی بالاتر از قبر اول، گورستان بزرگی که در آنجا رزمندگانی دفن شده اند که در جبهه ها جنگیدند و مجروح شدند و برای معالجه به دوشنبه فرستاده شدند ولی درگذشتند قرار دارد. بسیاری از آنها پس از درمان دوباره راهی جبهه ها شدند تا دشمن را از پا در آورند. اما تعدادی برای همیشه در این خاک آرمیدند. از اینرو پارک پیروزی همانا در جایی ساخته شد که محل بخاک سپاری شرکت کنندگان جنگ کبیر میهنی است که با اشغالگران آلمان فاشیست جنگیدند.
در تاجیکستان در آستانه روز پیروزی یادبودهای قهرمانان جنگ کبیر میهنی در تمام شهرها و مراکز محلی کشور مرمت می شوند. بیش از 30 یادبود جنگ کبیر میهنی در تاجیکستان وجود دارد. تمام آنها تحت حفاظت ویژه دولت قرار دارد
مظفر عزیزوف رئیس اداره یادبوهای تاریخی وزارت فرهنگ تاجیکستان در اینباره گفت: از تمام یادبودهای تحت نظارت این وزارتخانه حفاظت می کنیم. ما کارهای معین مرمت و بازسازی را به انجام می رسانیم.
روسیه در برنامه های حفاظت بعضی از یادبوهای قهرمانان جنگ کبیر میهنی در تاجیکستان شرکت مستقیم دارد. گروه داوطلب « جستجوی —201» - سربازان پایگاه نظامی روسیه در تاجیکستان در این طرح شرکت دارد. آنها کوچه باغ قهرمانان در گورستان ارتدکس در دوشنبه را بازسازی کردند. داوطلبان از آغاز کارهای بازسازی، صدها قبر سربازان را پیدا و مرمت کردند.
غفور شرماتوف رهبر گروه جستجو و مورخ نظامی در اینباره گفت: پس از آغاز کار در قبرستان، تقاضاها و نامه های زیادی دریافت کردیم. این نامه ها به نام فرماندهی پایگاه نظامی 201 ارسال می شود. مردم تقاضا می کنند در جستجوی قبر پدر آنها که در جنگ شرکت داشته کمک کنیم. خیلی ها دوشنبه را ترک کردند. صدها هزار نفر دوشنبه را ترک کردند ، اما قبرها باقی ماند. عملا هیچ کس از این قبرها مواظبت نکرده است. طبیعتا ما نمی توانیم تمام قبرستان ها و تمام جنگدیدگان را جستجو کنیم. اما سعی می کنیم نشانه های خاصی بر گورهای جنگدیدگان بگذاریم و عکس منظره ای بگیریم تا خویشاوندان این قبرها را ببینند و بدانند که نظامیان پایگاه 201 روسیه از این قبرها مراقبت می کنند.
در سال های جنگ کبیر میهنی ، بیش از 300 هزار نفر از تاجیکستان راهی جبهه ها شدند. در آنجا سه واحد نظامی سواره نظام تشکیل شد. آنها در نبردهای حومه مسکو شرکت داشتند. از قفقاز دفاع کردند و در عملیات دفاعی استالینگراد شرکت کردند. نشان قهرمان اتحاد شوروی به 54 شهروند تاجیکستان اعطا شد. 90 هزار نفر به خانه های خود برنگشتند. انتشار کتاب یادبود یکی دیگر از برنامه های مورخان نظامی دوشنبه است. در این کتاب، نام تمام جنگدیدگان تاجیک و شرکت کنندگان در جنگ کبیر میهنی از دیگر جمهور یهای شوروی ذکر خواهد شد که برای شروع زندگی جدید پس از جنگ در تاجیکستان سکونت گزیدند.
