در سال 1941 میلادی، نووراسیسک، شهری واقع در ساحل دریای سیاه صحنه نبرد سنگینی شد. فاشیست ها بسوی نفت قفقاز پیشروی کردند. آنها با تصرف شهرهای واقع در حاشیه دریای سیاه سعی می کردند از طریق ماورای قفقاز به کشورهای خاور نزدیک برسند. در آن زمان رهبری ستیزه جو آلمان تصورش را نمی کرد پایان نقشه های خونین آنها چه خواهد بود.
اهالی نووراسیسک شروع جنگ را از اخبار رادیو شنیدند. 25 ماه ژوئن سال 1941 میلادی اولین هواپیماهای تجسسی آلمانی بر فراز شهر ظاهر شد. اواخر ماه اوت پروازهای منظم نیروهای دشمن بر فراز بندر نووراسیسک آغاز گشت. با وجود این هیچ کس دلش نمی خواست باور کند که نووراسیسک زمانی شهری واقع در خط جبهه شود. تابستان سال 1942 میلادی نیروهای هیتلر تصمیم گرفتند از طریق «ولگا» بسوی جنوب پیشروی کنند و قفقاز را صاحب شوند. هیتلر در دستورالعمل شماره 45 خود چنین هدفی در مقابل نیروهای مهاجم قرار داد- « تصاحب تمام سواحل شرقی دریای سیاه که در نتیجه، دشمن بنادر و ناوگان خود در دریای سیاه را از دست خواهد داد.»
یوری آنتیپین، کارمند علمی موزه – ملک تاریخی نووراسیسک در باره اهمیت استراتژیکی این شهر گفت: با در نظرداشت نقشه های فاشیست ها ، نیروهای آلمان –رومانی که در حال جنگ با ارتش سرخ در کوبان بودند، از طریق نووراسیسک می توانستند مهمات را انتقال بدهند. برای اتحاد شوروی، این بندری بود که با کمک آن تمام نیازهای مدافعان جبهه ماورای قفقاز تأمین می شد و با نیروهای هیتلر در حال جنگ بودند که سعی می کردند کوبان و قفقاز شمالی را تصرف کنند.
اما نووراسیسک مثل دژ غیر قابل فتح در مقابل فاشیست ها محکم ایستاد. در شرق شهر در محلی که کارخانه تولید سیمان قرار داشت مرز آتش ایجاد شد که مانع از پیشروی دشمن می شد. دشمن نتوانست از بندر دریایی استفاده کند. حتی یک کشتی فاشیست ها نتوانست وارد بندر « سمِسکایا» شود.
الکساندر شِپِلوف رئیس بخش منطقه ای کراسنودار جنبش سراسری روسیه به نام « جنبش جستجوی روسیه« در این خصوص گفت: نبرد بر سر نووراسیسک 19 ماه اوت سال 1942 میلاد آغاز شد و 393 روز ادامه داشت. فقط محاصره لنینگراد طولانی تر بود. البته قهرمانی و شجاعتی که سربازان ارتش سرخ در سال های جنگ کبیر میهنی در نووراسیسک از خود نشان دادند بی نظیر است. یکی از مهمترین نبردها در دفاع از نووراسیسک – فرود نیروی هوابرد تحت رهبری تزاری کونیکوف در شب 4 فوریه سال 1943 میلادی بود. در ابتدا با انجام فرود انحرافی می شد پایگاه دریایی « زمین کوچک» تصرف شود. مدافعان توانستند از ماه فوریه تا سپتامبر سال 1943 میلادی از پایگاه دفاع کنند.
پایگاه دریایی که به دست کونیکوف افتاد برای نیروهای هیتلر به یک درد سر بزرگ مبدل شد. 10 ماه سپتامبر عملیات تهاجمی نیروهای ارتش 18 ، پایگاه های نظامی – دریایی نووراسیسک، ارتش هوابرد چهارم، و ناوگان دریای سیاه آغاز گشت. اما همه چیز آنطور که باید و شاید طبق نقشه پیش نرفت. نیروی هوابرد در وضعیت دشواری قرار گرفت که علت، تأخیر در پیاده کردن دسته دوم بود. اما رزمندگان نیروی هوایی به کمک هنگ 318 آمد. آنها از خشکی استحکامات دشمن را هدف قرار دادند و خود را طعمه آتشباری دشمن کردند. 16 سپتامبر سال 1943 میلادی نووراسیسک بطور کامل از وجود نیروهای هیتلر پاک شد. نشان قهرمان شوروی به 21 نفر از رزمندگان « زمین کوچک» در ازای قهرمانی و شجاعت اعطا شد. صدها سرباز و افسر ارتش سرخ از عنوان افتخاری « نووراسیسکی» برخوردار شدند. و نشان در جه یک جنگ کبیر میهنی به شهر اعطا شد و 14 سپتامبر سال 1973 میلادی نووراسیسک « شهر قهرمان» نامیده شد.
