دمیتری پسکوف سخنگوی رئیس جمهور روسیه این نکته را تأیید کرد که موضوع همکاریهای نظامی — فنی دو کشور در دستور روز دیدار ولادیمیر پوتین و حسن روحانی قرار دارد.
به گزارش سرویس خبری کرملین رئیس جمهور روسیه 8 اوت از باکو دیدن کرده و در اولین دیدار سگانه سران جمهوری آذربایجان، ایران و روسیه شرکت خواهد کرد. انتظار میرود که پوتین، علی اف و روحانی مسایل مبرم سیاست بینالمللی و منطقه ای و چشم انداز راه اندازی همکاریهای عملی از جمله در رشته انرژتیک و نیرو را بررسی کنند.
پوتین و روحانی همچنین توسعه همکاری نظامی — فنی دو کشور را به بحث خواهند گذاشت چون طرف ایرانی علاقمند است مدرنترین سلاح روسی را داشته باشد.
عدهای از کارشناسان حدس میزنند که روسیه به احتمال قوی همکاریهای نظامی — فنی خود را با ایران گشترش خواهد داد. ایران پس از لغو چندی پیش تحریمات به تعویض تکنیک های کهنه نظامی ارتش خود در نوبت اول موجود در نیروی هوایی می پردازد. هزینه این کار 40 — 60 میلیارد دلار برآورد می شود.
اما در این زمینه چند سوال پیش می آید. البته نیازمندی های جمهوری اسلامی ایران به تکنیک نظامی معاصر بی حد و حصر است. ایران از دیرباز از خریداران مرسومی اسلحه روسی بوده و مسکو حتی در دوره شاه محمد رضا پهلوی به ایران در تحکیم ارتش آن کشور مساعدت می کرد. پس از انقلاب اسلامی از سالهای نود تا اعمال تحریمات بینالمللی علیه ایران همکاری کشور ما با ایران در این رشته جنبه متحرک و ابعاد بس بزرگی داشت.
بعداً به خاطر تحریمات ضد ایرانی که در رابطه با برنامه هسته ای آن کشور اعمال شد زمان دشورای در همکاریهای نظامی — فنی دو کشور فرا رسید. عقد «توافقنامه هسته ای» در ژوئیه 2015 و آغاز روند برداشته شدن تحریمات برای پیشرفت همکاریهای نظامی — فنی میان روسیه و ایران امکان های جدیدی گشود.
یک نکته قابل توجه. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل تأیید کننده «معامله هسته ای»، واردات آزاد اسلحه سنگین تهاجمی در طول 5 سال به ایران را منع می کند. مدت این ممنوعیت برای موشک ها و فناوری موشکی 8 سال است. همانطوریکه سرگئی چمزوف مدیر کل شرکت دولتی «روس تخ» روسیه ذکر کرد با وجود علاقمندی ایران به خرید تانک و جنگنده روسی، مسکو اسلحه تهاجمی را به ایران تحویل نخواهد کرد.
در عین حال آقای چمزوف اطلاع داد که تحویل تسلیحات خارج از تحریمات از جمله وسایل پدافند هوایی ادامه خواهد یافت. این جریان همچنین شامل سلاح های غیر کشنده و سامانه های الکترونیک و جانبی و فرعی و قطعات یدکی است.
مسلماً حجم تحویل تسلیحات روسی به ایران در سالهای نزدیک به دهها میلیارد دلار نخواهد رسید. ولی پس از 5 — 8 سال با رعایت دقیق مقتضیات قطعنامه شورای امنیت از سوی ایران کاملاً امکانپذیر است که مرحله کیفیتا جدید پیشرفت همکاریهای نظامی فنی بین دو کشور که برای هر دو طرف سودمند باشد شروع خواهد شد.