در اینروز ها یک رویداد واقعی تاریخی نه فقط برای روسیه ، بلکه برای انرژی اتمی جهان در نیروگاه اتمی « بلویارسک» (اورال) رخ داد. چهارمین بلوک نیروگاه که با رآکتور « نوترون های سریع» ب. ان-800 (800 مگاوات) کار می کند اولین کیلو وات — ساعت برق را به سیستم انرژی فدراسیون روسیه منتقل کرد.
این نوع رآکتورها می توانند برای رشد و توسعه انرژی اتمی سودآورتر باشند.
اولا می توان مسائل « سوخت» هسته ای را رفع کرد که اکنون در نیروگاه های باصطلاح « حرارتی» مورد استفاده قرار می گیرند و رآکتورها با اورانیوم —235 « کار می کنند». اما مقدار این ایزوتوپ در اورانیوم طبیعی کمتر از یک درصد است و ذخیره اوارنیوم روی زمین محدود است. دوما « نوترون های سریع» از انرژی بیشتری در مقایسه با نوترون های رآکتورهای حرارتی برخوردارند. آنها می توانند موجب شکافت هسته اتم « اورانیوم —235» و « اورانیوم —238» بشوند. بعلاوه هنگام استفاده از رآکتوری که با « نوترون های سریع» کار می کند امکان استفاده کامل از اورانیوم طبیعی فراهم می گردد و تولید انرژی از هر تن آن تقریبا 100 برابر بیشتر می شود. از اینرو فرایند بازآفرینی سوخت هسته ای راه بسوی منابع بی پایان سوخت انرژی اتمی را هموار می سازد.
دومین امتیاز راکتورهای « سریع» — توانایی « سوختن» موثر نوکلوئیدهای پرتوزا مقاوم و خطرناک است که در سوخت هسته ای تولید می شوند. بدین ترتیب مسأله دفع ضایعات رادیو اکتیو بطور ریشه ای رفع خواهد شد و حجم ضایعات کمتر خواهد شد.
متخصصان همانا با توجه به این دو امتیاز اصلی، رآکتور های « نوترون های سریع» را آینده انرژی اتمی می نامند.
روسیه در رشته « رآکتورهای سریع» نیروگاه های اتمی در صدر فهرست کشورهای اتمی قرار دارد. به عقیده آندری گووِردوفسکی — رئیس انستیتوی فیزیک — انرژتیک- « ستاد» علمی پروژه های روسیه در رشته راکتورهای سریع — متخصصان اتمی روسیه سالهاست که از همکاران خارجی خود در فناوری های بلوک های انرژی با رآکتورهایی که با « نوترون سریع» کار می کنند جلو زده اند. هم اکنون آمریکا در توسعه این رشته فعالیت چندانی ندارد. اگر آمریکایی ها بتوانند چنین رآکتوری را بسازند، این طرح فقط تا سال 2030 پیاده خواهد شد. فرانسوی ها دو راکتور انرژتیک « سریع» داشتند — « فنیکس» (230 مگاوات) و « سوپر فنیکس» (1200 مگاوات)، اما هر دو پروژه تعطیل شد. هم اکنون فرانسوی ها پروژه جدید « راکتورهای سریع» « آسترید» با قدرت 600 مگاوات را اجرا می کنند. در ژاپن طی سال های 2010-1995 یگانه رآکتور انرژتیک « سریع»- « موندزو»- کار می کرد. اما این رآکتور مدام ایجاد مسأله می کرد. اکنون رآکتور ژاپنی برای راه اندازی مجدد آماده می شود.
چین قصد دارد رآکتورهای « سریع» را در کشور از جمله با همکاری روسیه توسعه بخشد. کره جنوبی نیز در این زمینه تحقیقاتی انجام می دهد. اما هند به راه اندازی بلوک انرژی « سریع» خود نزدیک تر شده است. اولین نوع رآکتور تجاری PFBR (500 مگاوات) در ماه های آوریل — مارس 2016 میلادی به بهره برداری خواهد رسید.
تا وقتی این رآکتور بکار بیفتد، بلوک « ب.ان-800» در نیروگاه « بلویارسکی» اطلاعات مفیدی در باره کار خود ارائه خواهد داد. در سال آینده استفاده کامل صنعتی از آن آغاز خواهد شد.
