به گزارش اسپوتنیک به نقل از «رویترز»، بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس اعلام کرد که اگر قرار است از دست برجام خلاص شویم، پس بیائید آن را با توافق پیشنهادی ترامپ جایگزین کنیم. این گامی بزرگ به پیش خواهد بود.
نخستوزیر انگلیس در ادامه گفت: «من خواهان درگیری نظامی بین خودمان، ایالات متحده و ایران نیستم. بیائید این پیشنهاد را بررسی کنیم».
کشورهای اروپایی عضو توافق هستهای با ایران (انگلیس، فرانسه و آلمان) امروز ساز و کاری در برجام به نام «ساز و کار حل و فصل اختلافات» را فعال میکنند که میتواند به احیای تحریمهای بینالمللی علیه ایران منجر شود.
مکانیسم حل و فصل اختلافات، یکی از بندهای توافق هستهای برجام است، اما به سبب آنکه فعالسازی آن میتواند در روندی چند ماهه به بازگشت همه تحریمهای بینالمللی علیه ایران منجر شود به «مکانیسم ماشه» معروف شده، به آن معنا که طرفهای غربی عضو توافق هستهای همواره میتوانند با رجوع به این بندها، «ماشه» برگشت تحریمها علیه ایران را بچکانند.
ایران از مدتی پیش در اعتراض به کمکاری کشورهای اروپایی در عمل کردن به تعهدات خود ذیل برجام و تأمین منافع اقتصادی ایران ذیل این توافق هستهای در پنج مرحله از تعهدات خود کاسته است. کاهش تعهدات ایران طبق بندهای توافق هستهای صورت گرفته که به هر یک از طرفها اجازه میدهد در صورت عمل نکردن طرف مقابل به تعهداتش، از تعهدات خود بکاهد.
شورای امنیت سازمان ملل متحد، سپس ظرف حداکثر 30 روز قطعنامهای را برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران به رأی میگذارد. روسیه و چین امکان وتوی این قطعنامه و جلوگیری از بازگشت تحریمها علیه ایران را نخواهند داشت، زیرا طبق برنامهریزیهای طرف قبلی، آنچه در شورای امنیت به رأی گذاشته میشود «ادامه لغو تحریمهای ایران» است.
در تاریخ 8 مه 2018، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا خبر خروج واشنگتن از توافقنامه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را اعلام نمود. این توافقنامه موجب محدودیت در فعالیت های هسته ای ایران و جلوگیری از اقدامات یکجانبه آمریکا و شورای امنیت سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا در تحریم های یک طرفه می باشد.
در ماه های اخیر تنش ها میان ایران و آمریکا به طور قابل توجهی افزایش یافت و مقامات آمریکا علاوه بر تشدید تحریم ها علیه ایران، تحریم های شدیدی را نیز علیه بخش های کلیدی اقتصاد این کشور اعمال کردند. واشنگتن هدف خود از اعمال این تحریم ها را تغییر رفتار جمهوری اسلامی اعلام می کند. آمریکا به وسیله تحریم های ثانویه، خریداران نفت ایران را مجبور به توقف خرید نفت از این کشور کرد.
به دنبال تشدید مواضع ضد ایرانی دولت آمریکا و تعلل اروپاییها در اجرای وعدهها و تعهدات برجامی آنها، شورای عالی امنیت ملی ایران همزمان با سالروز خروج آمریکا از برجام با صدور بیانیهای خطاب به کشورهای عضو این توافق اعلام کرد که ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اعمال حقوق خود مندرج در بندهای 26 و 36 برجام، برخی اقدامات خود در توافق برجام را متوقف می کند.