در برخی شرایط کشورها منافع مشترک خود را در وجود اهداف مشترک در می یابند در حالی که در شرایط دیگر بر اساس استراتژی دشمن دشمن من دوست من است و در شرایط دیگری بر اساس تلنگر زدن به کشور دیگری که با آن منافع مشترک دارند اما به منافع مشترکشان توجه ندارد می باشد.
در برخی شرایط حتی این منافع می تواند در حدی باشد که دو کشور متحد یکدیگر باشند و یا آمادگی داشته باشند در یک جنگ از همدیگر حمایت کنند. به عنوان مثال منافع مشترک ایران و روسیه در سوریه در حدی می باشد که آمادگی دارند که برای حمایت از آن آمادگی دارند با دیگر کشورها وارد جنگ هم شوند اما مثلا با توجه به تشابه شرایط سیاسی پیش آمده در یمن و اوکراین، منافع مشترک ایران و روسیه در اوکراین و یمن برای دو کشور در حدی نمی باشد که ایران برای کمک به روسیه وارد جنگ گردد و یا در صورت ورود ایران به جنگ در یمن روسیه برای کمک به ایران وارد جنگ شود. ولی در مجامع سیاسی بین المللی با هم همراهی می کنند و منافع روابط فیما بین دو کشور را در اولویت قرار می دهند (البته در اکثر شرایط دیدگاه و منافعشان هم مشترک می باشد) به عنوان مثال که مثلا ایران چون تمایل ندارد مذاکراتش با 5+1 تحت تاثیر قرار گیرد در مورد مساله اوکراین موضع گیری رسمی نمی کند اما در مجامع بین المللی همراه روسیه است و روسیه هم در مواردی که به نفع ایران باشد با ایران همراهی می کند. لذا می توان گفت در شرایط فعلی بین المللی منافع مشترک ایران و روسیه در حدی است که بتوانیم بگوییم به سمت نوعی اتحاد نا نوشته با یکدیگر پیش رفته اند.
بدعتی که البته رفتار غیر متعارفی در زمینه روابط سیاسی بین المللی نیست و اخیرا پیش آمده این است که به دلیل وجود بحران سیاسی میان روسیه و غرب بر سر مساله اوکراین برخی کشورها سعی می کنند از آب گل آلود برای منافع خود ماهی بگیرند. به عنوان مثال یونان برای فرار از فشار های اتحادیه اروپا سعی می کند با روسیه کانال بزند و تهدید کند که اگر اتحادیه اروپا به یونان کنار نیاید به سمت روسیه خواهد رفت. اگر رسانه های وابسته به عربستان سعودی را رصد کنید متوجه می شوید که پس از دیدار فرزند ملک سلمان از روسیه سعودی ها هم تلاش دارند به آمریکایی ها گوشزد کنند که " اگر به خواسته های ما عمل نکنید به سمت روسیه خواهیم رفت".
البته روس ها هم سیاستمداران کهنه کاری هستند و اینگونه نیست که متوجه این مسایل نباشد و قطعا هر جایی که بتوانند روح و روان آمریکایی ها و غربی ها را بهم بزنند پرهیز نمی کنند و در شرایط مختلف هر وقت که فرصت کنند دوست دارند به آمریکایی ها و غربی ها نشان دهند که براحتی می توانند سربه سر آنها بگذارند و متحدین آنها را از چنگ آنها در بیاورند. اما به هر حال مساله یونان هم با مساله عربستان سعودی خیلی فرق دارد.
درون یونان دو جهت فکری بزرگ مبنی بر ماندن یا خارج شدن از اتحادیه اروپا وجود دارد و می توان گفت احتمال کشیده شدن یونان به سمت روسیه و یا اتحادیه اروپا 50/50 است اما در مورد عربستان سعودی همه می دانند که موجودیت سیستم حکومتی و خاندان آل سعود وابسته به ایالات متحده می باشد و سعودی ها در حد و اندازه ای نیستند که بخواهند چنین بازی ای را با آمریکا انجام دهند. از سوی دیگر شرایط سیاسی بین المللی بگونه ای نیست که سعودی ها بتوانند در روابط ایران و روسیه تاثیر بگذارند چرا که تعریف رابطه ایران و روسیه با تعریف رابطه روسیه و عربستان سعودی زمین تا آسمان فرق می کند. در بهترین شرایط روابط عربستان سعودی با روسیه می تواند یک رابطه گذرای سطحی ویا در حد یک رابطه خوب سیاسی میان دو کشور با داد و ستد اقتصادی تعریف گردد. عربستان سعودی هیچ وقت نمی تواند یک رابطه استراتژیک مشابه رابطه ایران با روسیه داشته باشد. منافع استراتژیک روسیه و عربستان سعودی در موارد زیادی با هم در تضاد شدید می باشد. از مساله یمن گرفته که دو کشور در مورد آن با یکدیگر اختلاف نظر دارند تا در مورد مساله سوریه و اوکراین گرفته که شدیدا دیدگاه های مخالف یکدیگر دارند. روس ها هم هیچ وقت فراموش نمی کنند که سعودی ها به دستور آمریکا و علیرغم ملیاردها دلار ضرر قیمت نفت را پایین کشیدند تا روسیه را به خاطر مساله اوکراین در فشار قرار دهند.
تصوری که در ذهن برخی تداعی می گردد این است که در صورت توافق ایران با 5+1 ممکن است روابط ایران با ایالات متحده بخواهد رابطه ایران با روسیه را تحت الشعاع قرار دهد تصوری واهی بیش نمی باشد چرا که روند جریان اتفاقات جهانی به سمت و سوی دیگری پیش می رود و رابطه ایران با ایالات متحده به سالها اعتماد سازی نیاز دارد که فعلا قدم اول آن هم برداشته نشده، چرا که اگر بخواهم واقع گرا باشیم متوجه می شویم که در واقع امروزه مذاکراتی میان ایران و 5+1 دیگر وجود ندارد و مذاکرات فقط میان ایران و ایالات متحده است. ایران با روسیه و چین مشکل خاصی ندارد و فرانسه، انگلیس و آلمان هم منتظر تصمیم ایالات متحده هستند. نتیجه مذاکرات هم هرچه که باشد آنگونه نیست که تغییری در منافع استراتژیک ایران بوجود آورد تا منافع استراتژیک مشترک رابطه آن با روسیه را تحت الشعاع قرار دهد.
اگر قرار بود رابطه ایران و روسیه توسط یک عامل سوم قابل تاثیر باشد اسرائیلی ها با داشتن یک جمعیت یهودی عظیم روس تبار خیلی راحت تر از عربستان می توانستند بر این روابط تاثیر بگذارند.
لذا باید گفت منافع استراتژیک و عمقی ایران و روسیه خیلی قویتر از آن است که با سفر یک مقام سعودی به روسیه و یا حتی دیدار رهبران دو کشور از یکدیگر تحت تاثیر منافع گذرا و سطحی روسیه با عربستان قرار گیرد.
